پایگاه خبری تحلیلی رسانه معلم رسانه فرهنگیان ایران
🛑شادِ ناشاد
امین احمدی در یادداشت ارسالی به خبرنگار رسانه معلم از عدم تطابق اسم و عمل برنامه شاد گفته و به مشکلات این برنامه اشاره کرده است.
رویداد‌های مختلف اجتماعی در بطن خود حامل جنبه‌های مثبت و منفی توأمان‌اند. حتی بحران‌هایی که گریبان جامعه را می‌گیرند، با اینکه آسیب‌زننده‌اند، اما در دل آن‌ها فرصت‌هایی نیز مستتر است که با شناخت به موقع و کار دقیق و حساب‌شده، میتوان از آن‌ها نقاط عطفی در حرکت‌های اجتماعی به وجود آورد.
بحران عالم‌گیر کرونا، خیلی چیزها را دگرگون ساخت و موجب خسارات انکار ناپذیری شده است. و در این میان، از نگاه اهل نظر، بی‌شک یکی از زیان‌های بزرگ، اختلال در روند تعلیم و تربیت دانش‌آموزان و محصلان است. کیست که نداند از آن روزی که سایه‌ی شوم کرونا بر کشور افتاده و مدارس را از بچه‌ها، و بچه‌ها را از مدارس محروم کرده، معضل و دغدغه‌ی بسیار بزرگی به سایر دغدغه‌ها افزوده؛ و آن معضل چگونگی آموزاندن و پروراندن فرزندانمان است.
روندی که طی سالیان سال جا افتاده بود و همه زیر و بم آن را کاملا میشناختند، و ساخت‌ها و زیرساخت‌های ریز و درشت در همان جهت شکل گرفته بودند، به ناگهان با یک شوک بزرگ مواجه شد. شوک بزرگی که حکایتگرِ از کار افتادن بسیاری از آن شیوه‌ها و شناخت‌ها و ساختارها بود،. معلمان دیگر نمی‌توانستند مستقیم، و چهره به چهره شاگردانشان را درس و بحث بیاموزند. و به راستی چه شوک بزرگی!
گرچه مدت‌ها بود در محافل علمی و فنی، حرف از لزوم پوست‌اندازی و تغییر و تحول در روش‌ها و منش‌های تعلیم و تربیتی مبتنی بر اقتضائات جهانِ امروز به گوش می‌رسید، اما شاید هیچگاه ضرورتی بر تسریع کار احساس نشد. اما با آمدن مهمان‌ِ نحسِ ناخوانده‌ی کرونا، چاره‌ای دیگر نماند جز اینکه آستین‌ها را بالا زد و طرحی نو درانداخت. و این بود همان فرصتی که بحران کرونا می‌توانست برای نظام آموزشی کشور به وجود آوَرَد.
القصه، حاصل طرح‌ها و تلاش‌های مسئولین امر، سامانه‌ای شد به نام “شاد”. یک بسترِ مخصوص برای آموزش مجازی دانش‌آموزان. قطعا نفسِ این طرح و تلاش‌ها، و این ماحصل، اتفاق مبارک و انصافاً شاد کننده‌ای بود و هست. اما آنچه که در عمل پیش آمد، از ابعاد گوناگون، چندان با اسم آن مطابقت نداشت و ندارد. گرچه برای هر سامانه و برنامه‌ای در اوایل کار خود بروز مشکلات طبیعی است، اما آنچه مهم به نظر می‌رسد، نحوه‌ی مواجهه‌ی مسئولان امر با قضیه است. یعنی اگر چنانچه مسئولان محترم مربوطه، به انتقادهایی که از جانب معلمان، اولیا و متخصصان و دلسوزان مطرح میشود عنایت جدی داشته باشند و با حداکثر توان به اصلاح و ارتقای برنامه اقدام کنند، گامی بسیار بزرگ در راه تحول و به روزرسانی روند آموزشی برداشته خواهد شد، و از این فرصت پیش آمده نهایت بهره برداری صورت خواهد گرفت.
آنچه از مشکلات مستقیم و غیر مستقیم این سامانه قابل احصاء است، میتوان در سه حوزه کلی تقسیم بندی، و اجمالاً به شرح زیر ارائه کرد؛
اول: مشکلات فنی و عملکردی
یکی از آزاردهنده ترین مواردی که معلمان و دانش آموزان در حین فعالیت با آن روبرو هستند، مشکل سرعت سامانه شاد است. با اینکه قابلیت تماس صوتی و تصویری اسماً در شاد وجود دارد، اما به علت سرعت پایین شبکه، عملاً قابل استفاده نیست. همچنین بارگزاری ویدئو و فایل های دیگر هم در خیلی از اوقات با مشکل فراوان انجام میشود. مشکل سرعت حتی تا آنجاست که گاهاً برای ارسال یک متن ساده، و یا باز کردن یک گفتگو باید چندین و چند بار تلاش کرد و تا چند دقیقه معطل شد. با عنایت به اینکه چنین مشکلی جداً به کیفیت آموزش و انگیزه معلمان و دانش آموزان ضربه میزند، حل آن بسیار ضروری است. به جز این، امکاناتی از قبیل بات حضور و غیاب و آزمون، گرچه ظاهراً هستند، اما در عمل قابلیت استفاده چندانی ندارند و باید مورد بازبینی و اصلاح دقیق قرار گیرند.
دوم: مشکلات دسترسی و هزینه مصرف
درست است که خوشبختانه در اکثر نقاط کشور دسترسی به اینترنت وجود دارد، اما تعداد قابل توجهی از مناطق هم هستند که از این نعمت محرومند. و طبیعتا اگر اینترنت در جایی نباشد، آموزش مجازی هم محلی از اعراب نخواهد داشت. گرچه به عقیده برخی از صاحب نظران، آموزش مجازی قدم خوبیست در راه ارتقای عدالت آموزشی، اما محرومیت شماری از دانش آموزان کم بضاعت از فضا به دلیل ناتوانی در تهیه تلفن همراه هوشمند، خود چالشی است در مسیر عدالت آموزشی.
سوم: عدم شناخت کافی خیلی از همکاران نسبت به تولید محتوای با کیفیت و اقتضائات آموزش مجازی
متاسفانه در مدت کوتاهی که آموزش مجازی جای آموزش حضوری را گرفته، شاهد مشکلاتی بوده ایم که اغلب ناشی از عدم آشنایی و شناخت کافی معلمان نسبت به الزامات فعالیت در فضای مجازی بوده است. همچنین استفاده صحیح از فضای مجازی در جهت آموزش، مانند هر امکانات دیگری، نیاز به آشنایی با مهارت های لازم دارد. کیفیت آموزشی در این فضا، در گرو تولید صحیح محتواست. و این امر صورت نمیگیرد، مگر با توانمندسازی جدی و مستمر معلمان محترم.
