سن مناسب آموزش چه زمانی است؟

رسانه معلم# اخیرا وزیر محترم آموزش وپرورش شروع سال تحصیلی را با کاهش سه سال از سن ۷ سال به ۴ سال مطرح کردند و واکنش هایی در جامعه داشت ودر مبانی نظر سند تحول مولفان نیز اذعان کردند که هیچ تحقیقی برای شروع سال تحصیلی در ایران نداریم برخی ها مانند مرحوم شکوهی سن ۷ سال را زود می دانستند آقای پوربخشی عضو شورای مرکزی کانون تربیت اسلامی به این موضوع واکنش نشان داد که در زیر می خوانیم

🔸 برای پاسخگویی به این سوال که حواشی جدیدی را برای وزیر آموزش و پرورش ایجاد کرده است، به سه مطلب اشاره خواهم کرد.

🔸 مطلب اول نظر متخصصان این عرصه است؛ مطلب دوم نگاه تعلیم و تربیت اسلامی به این موضوع است و سوم تحلیل خود بنده از این موضوع:

1⃣ در بعضی کشورها، کودکان از چهار سالگی خواندن و نوشتن را یاد می‌گیرند و در برخی دیگر، این روند از هفت سالگی شروع می‌شود.
همچنین با بررسی اجمالی پژوهش‌ها متوجه می شویم که آموزش مسائل مختلف به دانش آموزان از جمله: خواندن و نوشتن، ریاضیات، علوم طبیعی، خودتنظیمی و خود مراقبتی، مسایل جنسی، آموزش های مربوط به خانواده، آموزش مهارت های اجتماعی و … ، هر کدام یک سن خاص دارند. ذکر این نکته نیز لازم است که این سن متناسب با فرهنگ و ویژگی‌های اجتماعی دانش آموزان می تواند متفاوت باشد. پس به طور مطلق گفتن این حرف که آموزش عمومی هفت سالگی باشد یا چهار سالگی به سادگی نیست.

2⃣ بنا بر روایات، سن آموزش رسمی هفت ساله دوم زندگی است و وادار کردن کودک به یاد گرفتن چیزی پیش از هفت سالگی مطابق با روایات نیست؛ ولی این بدین معنا نیست که در هفت سال اول کودک را رها کرد و او را تربیت نکنیم. تربیت دوره خاصی ندارد و انسان در طول عمر نیازمند تربیت است.
ائمه اطهار (علیهم‌السلام) مراحل رشد فرزند را به سه دوره هفت ساله تقسیم می‌کنند، که کودک در هر یک از این دوره‌ها ویژگی خاصی داشته، بالطبع نیاز معینی دارد و در نتیجه روش تربیتی ویژه‌ای را طلب می‌کند. به این روایات زیبا که اصل و پایه روان‌شناختی دارد، توجه کنید.
رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) می‌فرماید: فرزند هفت سال مولا و هفت سال بنده (یا خدمت‌کار) و هفت سال وزیر است. (منابع: ۱. هندی، علاءالدین، کنزالعمال، ج۱۶، ص۴۴۲، دارالکتب الاسلامیه، ۱۹۷۹م و ۱۳۹۹ه.ق. ۲. شیخ طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص۲۲۲، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۶ه.ق.)
این روایت هفت ساله اول (۷-۱ سالگی) را دوره حکومت‌رانی و بازی و تفریح و هفت ساله دوم (۱۴-۷ سالگی) را دوره اطاعت‌پذیری و آموزش و دوره سوم (۲۱-۱۴ سالگی) را دوره وزارت و مشورت‌پذیری کودک دانسته است.

4⃣ اما ذکر ۳ نکته پیرامون مطالب بیان شده اهمیت دارد:
نکته اول اینکه ما نیاز داریم پژوهش‌هایی خاص کشور خودمان، متناسب با شرایط فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی داشته باشیم که بهتر و علمی تر بتوانیم پیرامون این موضوعات صحبت کنیم.
نکته دوم اینکه بهتر است درمورد کیفیت آموزش صحبت کنیم. به طور قطع یکی از مولفه های مؤثر برای کیفیت آموزش، سن است. اما در حال حاضر مسائل مهمتری درمورد تعلیم و تربیت وجود دارد که حل نشده است. اگر از سال آینده، آموزش ابتدایی از ۴ سال باشد، مشکلات نظام آموزشی حل نمی شود. هنوز مسائل زیرساختی و محتوایی زیادی وجود دارد که ابتدا باید به آن پرداخت.
نکته سوم: توجه به تعلیم و تربیت اسلامی است. ما یا به تعلیم و تربیت اسلامی عقیده داریم، یا تنها شعار آن را می دهیم. یا اهداف تعلیم و تربیت اسلامی را محور قرار دادیم، یا تمایل داریم از رویکردهای دیگر استفاده کنیم. اگر تکلیف خودمان را با این موضوع مشخص کنیم، می توانیم درمورد این مسائل تصمیم بگیریم. زیرا تمامی پژوهش‌های ما، برنامه‌ریزی های ما، تصمیمات و امور اجرایی ما را تحت شعاع قرار می‌دهد

نویسنده :امیر حسین پور بخشی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *