ارسانه معلم #انجمن بینالمللی برگزارکنندۀ آزمونهای تیمز و پرلز،گزارشی دربارۀ راهکارهای ارتقای مهارتهای پرلز منتشر کرده و در آن به ارائۀ تجربههای چند کشور که بهبود قابلتوجهی در مهارتهای پایه در بین دانشآموزان داشتهاند، پرداخته است. در این یادداشت، نگاهی به تجربه معلمان در یکی از این موارد یعنی مدرسه لوس آکاسیوس شیلی می پردازیم
مقدمه:انجمن بینالمللی ارزیابی موفقیت آموزشی؛ برگزارکنندۀ آزمونهای تیمز و پرلز، در سال ۲۰۲۲ کتابی دربارۀ راهکارهای ارتقای مهارتهای پرلز (روخوانی و درک مطلب) منتشر کرده است. فصل پنجم کتاب به ارائۀ تجربههای پنج کشور (شیلی، چین تایپه، انگلستان، گرجستان، و اسپانیا) اختصاص دارد که بهبود قابلتوجهی در مهارتهای پایه در بین دانشآموزان داشتهاند. در این کشورها، بین دانشآموزان چندزبانه و دانشآموزان تکزبانه تفاوت کمی در عملکرد آزمون پرلز وجود دارد. این تجربهها از زبان معلمان هفت مدرسۀ دولتی در مناطق محروم این کشورها روایت شده است و میتواند هم برای معلمان ابتدایی و هم نهادهای مدنی فعال در حوزۀ آموزش مفید باشد. این معلمان تجربهها و پیشنهادهای خود راجع به آموزش خواندن را به اشتراک گذاشتهاند؛ بهخصوص آموزش مرتبط با دانشآموزانی که زبان مادری آنها با زبان آموزشیشان یکسان نیست. این فصل کتاب با ترجمۀ نرجس صالح در سایت مشق ما منتشر شده است. (مقدمه از: دکتر رضا امیدی)شیوۀ مدرسۀ لوس آکاسیوس در شیلیاین مدرسه یک موسسۀ آموزشی در منطقۀ جنوب مرکزی شیلی در شهر کانسپسیون[1] در ناحیۀ بیوبیو[2] واقع شده است. این مدرسه تحصیلات ابتدائی و متوسطه را برای کودکان و جوانان این ناحیه تأمین میکند.لورا ماریانجل معلم این مدرسه، در مورد شیوۀ ارتقای کیفیت آموزش درک مطلب گزارش داده ا
ادغام کردن درک مطلب با موضوعات دیگردر مقاطع بالاتر، ما هر روز، فعالیت «نظرات روزانه» را انجام میدهیم. محور این کار، مجموعه خوانشهای کوتاهی است که موضوعات دیگر را نیز در بر میگیرد. برای نمونه، اگر در ریاضی دانشآموزان بر روی اندازهگیری کار میکنند، ما روی دستورپختها هم کار میکنیم. دستورپختهای متفاوتی را میخوانیم، مواد تشکیلدهندۀ آنها و مقادیر مربوطه به گرم و کیلوگرم. مثال دیگر این که اگر دانشآموزان در مورد کشورهای آمریکا و غذاهای معمولی خود در تاریخ یاد میگیرند، در کلاسهای خواندن ما بر روی دستورالعمل یک وعدۀ غذایی معمولی از ونزوئلا یا برزیل هم کار میکنیم (انتخاب من برزیل یا ونزوئلاست زیرا من دانشآموزانی از آن ملیتها دارم).متن یا خلاصهای از آن، هر روز صبح با صدای بلند در جلوی کلاس خوانده میشود و دخترها و پسرها دیدگاه خود را بهصورت کوتاه مینویسند. سپس متن مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد، فراگیری واژگان جدید تقویت میشود، دانشآموزان با محیط خود پیوند میخورند، و تجربیات متفاوت تعامل ایجاد میشود و غیره.فراتر از صرف خواندن: داستانگویی و فعالیت در خانهبرای شروع این شیوه، معلم خواندن را هدایت میکند. ما یک فعالیت اجرا کردیم به نام «سرمشق خواندن». در این شیوه، معلم در جلوی کلاس با صدای بلند متن را میخواند. سپس یک دانشآموز شروع به خواندن برای دیگران میکند. این کار با استفاده از کتابهای مصور انجام میشود، در واقع با قصهگویی صورت میگیرد. در این فعالیت، معلم میتواند یک لباس یا کلاه متمایز (برای مثال، یک تاج یا کلاه جادوگر) برای گفتن داستان بپوشد، یا یک نگهبان به کلاس دعوت کند تا داستان را دراماتیک کند
خواندن و درک مطلب با استفاده از متون آموزشی که شامل عناصر واقعی است مورد تشویق قرار میگیرد. جایی که دانشآموزان با ارائۀ دستاوردی مانند اوریگامی یا نقاشی، درک خود را به نمایش میگذارند. برای کار روی واژگان با دانشآموزانی که به زبان دیگری غیر از اسپانیایی صحبت میکنند، از همان فرایند آموزشی استفاده میشود. آنها با ارتباط برقرارکردن با تصاویر و فحوای معنایی متن، کلمات بیشتری را میآموزند. برای مثال در همان استفاده از دستورپختها دانشآموزان کلاس دوم مجبور بودند دستورپختها را بنویسند که معمولاً در خانه آنها را درست کردهاند یا دستورپختهایی که مورد علاقۀ آنهاست. دانشآموزان مشتاقانه دستورپختها را نوشتند و حتی آن خوراکیها را درست کردند و عکس و فیلم از آن به نمایش گذاشتند. این موضوع بسیار قابلتوجه بود زیرا آشپزی ایدۀ خودشان بود: آنها دوست داشتند فراتر از انجام یا ارسال تکالیف عمل کنند.بازی کردن یک داستان: یک مثال در کلاسیکی از اهداف کلاس خواندن این است که دانشآموزان یاد بگیرند که با پاسخ به سؤالات مستقیم و غیرمستقیم، درک خود را از متن نشان دهند. پاسخ به سؤالات ضمنی و غیرمستقیم مستلزم مهارتهای پیچیدهتری برای برخی از دانشآموزان است. نمایش کوتاه با متنها، فیالبداهه ساختن توسط معلم در طول تدریس، و بیان مفاهیم یا واژگان از متون شیوهای است که به دانشآموزان کمک میکند تا سؤالات صریح و ضمنی را پاسخ دهند. این شیوه به شکل زیر است:
معلم در اطراف کلاس قدم میزند و در مورد آنچه کودک در بعدازظهری در خانه انجام میدهد، صحبت میکند: «من از پنجره بیرون را نگاه میکنم تا پدرم برسد. باید قبل از اینکه به خانه برسد، اتاق من کاملاً مرتب شده باشد. چرا که اگر او اتاقم را بههمریخته ببیند عصبانی میشود.» پس از آن، از دانشآموزان دربارۀ آنچه شخص انجام داده، سؤال میشد. این سوالات نشاندهندۀ اطلاعات صریح موجود در متن است (هر آنچه را که شنیده و دیدهاند). سپس دانشآموزان به یک سؤال ضمنی پاسخ میدهند، برای مثال: شخص قبل از ورود پدرش چه احساسی دارد؟
اصول آموزشی در لوس آکاسیوسدر این مدرسه، معلمان قبل از خواندن متن، دانش قبلی دانشآموزان را فعال میکنند. نوع متفاوتی از متون برای دانشآموزان انتخاب میشود که برای آنها معنادار و انگیزهبخش است. موضوعاتی مانند ریاضیات هم با خواندن ادغام شدهاند. معلمان با نشاندادن داستانهای تصویری تلاش میکنند تا درک مطلب بچهها را افزایش دهند. برای دانشآموزان چندزبانه، معنای کلمات بیان میشود و معلمان دانشآموزان را ترغیب میکنند تا در مورد کشور و فرهنگ مادری خود صحبت کنند