به گزارش گروه آموزش و پرورش خبرگزاری رسانه معلم، هفته پیش برای چندمین بار بحث استیضاح جناب آقای بطحایی وزیر آموزش و پرورش در مجلس شورای اسلامی مطرح و مهمترین دلیل از سوی استیضاح کنندگان عدم توجه عملی ایشان به سند تحول آموزش و پرورش بیان گردید، اگرچه تمام وزرای آموزشوپرورش دولت یازدهم و دوازدهم در ابتدای کار و جهت جلب رای اعتماد مجلس شورای اسلامی از اهمیت سند تحول و اجرای آن به عنوان اولویت نخست آموزشوپرورش و برنامه کاری خود سخن گفته و میگویند اما تا به امروز هیچکس پاسخگوی این سوال نبوده که علت عدم اجرای سند تحول چیست؟ آیا سند قابلیت اجرا نداشته و نیاز به اصلاح دارد یا اینکه قابلیت اجرا دارد اما مسئولان توان اجرای آن را ندارند؟ علت اینکه فردی با قول اجرای سند تحول به کرسی وزارت می رسد و با عدم اجرای آن از این کرسی به پایین کشیده می شود چیست؟ آیا نه این است که نگاه شبکه ای و ساختارمند به این موضوع در کشور وجود ندارد؟ جایگاه کمیسیون آموزش مجلس، شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی آموزش و پرورش در اجراء و عملیاتی سازی این سند کجاست؟ در فصل آخر سند تحول؛ شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان ناظر ارزیابی سند شناخته می شود منتهی هماکنون با وجود گذشت7 سال از تصویب سند با سکوت طولانی مدت این شورا در این خصوص مواجه هستیم، علت امر چیست؟ هفته معلم امسال رهبر معظم انقلاب در دیدار با فرهنگیان یکبار دیگر بر اهمیت اجرای سند تحول بنیادین تاکیدکردند و درباره چرایی اجرای فقط 10 درصد از این سند سؤال داشتند؟ آیا تا به امروز کسی از متولیان امر نسبت به این موضوع و سوال معظم له پاسخگو بوده است؟ در برنامه درسی ملی به این موضوع اشاره شده است که20 درصد محتوای کتابهای درسی را مناطق میتوانند تعریف و مصوب کنند آیا این اتفاق افتاده است؟ آیا مناطق و مدارس این موضوع را مطالبه کردهاند؟ در فصل هشتم سند تحول بنیادین آمده است تمام دستگاهها و نهادها به ویژه رسانه ملی باید برای تحقق اهداف تحول بنیادین تلاش کنند و گزارش نحوه همکاری دستگاهها به صورت سالانه توسط وزیر به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه گردد اما از سال ۹۰ تا به امروز یک گزارش در این رابطه به شورای عالی ارائه نشده و این شورا نیز مطالبه ای در این خصوص نداشته است همچنین رسانه ملی نیز برنامه مطالبه گرانه ای در این خصوص تولید نکرده است، همه این موارد حکایت از آن دارد که مطالبه و اراده ملی علی رغم تاکیدات مقام معظم رهبری و دلسوزان تعلیم و تربیت این کشور در این رابطه وجود ندارد.
موانعی که صاحبنظران تربیتی در این خصوص مطرح می کنند عبارتند از مدیریت تمرکزگرایی به جای تمرکز زدایی و اینکه کمبود نیروی انسانی متعهد و متخصص امروز چالش جدی آموزشوپرورش بوده ولی متاسفانه این امر در نگاه کلان ملی مغفول مانده و نیاز آموزش و پرورش دربخش تامین نیروی انسانی به عنوان یک نیاز ملی مطرح نیست. نیروی انسانی بیانگیزه و غیرمرتبط، عدم توجه به برنامههای متعالی سند تحول برای ارتقای جایگاه معلم، عدم چرخشهای ذهنی برای اجرای سند در افکار مدیران و فاصله دیدگاه تربیت بین خانه و مدرسه، اجرای شتابزده سند تحول و آغاز آن از ساختار و وجود کنکور از جمله موانع اجرای تحول در آموزشوپرورش تلقی میشود.
لذا نگاه و نگرش نادرست برخی مسئولان در حوزه آموزشوپرورش اعم از وزیر و همه آنهایی که در ابتدای این متن به عنوان متولیان امر آموزش و پرورش یاد شدند، باعث شده است که اجرای سند تحول با تاخیر همراه باشد، برای اجرای سند و طراحی برنامههای راهبردی آن، نیاز به دانش تخصصی است اما در بین متولیان امر این اعتقاد که برای نوشتن برنامه راهبردی و اجراء آن فردی متخصص را به کار بگیرند وجود ندارد و تنها به بیان کلیات اکتفا میکنند به عنوان مثال نحوه انتخاب وزیر آموزش و پرورش در مجلس کنونی برای چندین بار متوالی اینگونه بوده است و صرفا به حرفا و سخنرانی های بی پشتوانه علمی و عملی اکتفا شده است. بنابراین اگر نگاه و روش سیاست گذاران و تصمیم گیران آموزش و پرورش در جهت اصلاح این رویه غلط تغییر نکند عدم توجه عملی به سند تحول آموزش و پرورش باید مهمترین عامل استیضاح همه متولیان این امر باشد نه فقط وزیر!
*اسماعیل قاسمی- کارشناس مطالعات راهبردی