پایگاه خبری تحلیلی رسانه معلم رسانه فرهنگیان ایران
مهر ،۱۴۰۱ یک و نیم میلیون دانش آموز کلاس اولی وارد کلاس های درس سراسر کشور شدند که اگـر همین تعداد را برای امسال نیز درنظر بگیریم چنین معنی می دهد که از حدود هر چهار کلاس اولی یک نفر فعال به سمت مدرسه نیامده است. جمعیت این کودکان به طور تقریبی حدود 703 هزار نفر است که بزرگی آن، وحشت از بازماندگی از تحصیل را به جان نظام تعلیم و تربیت کشور می ریزد. امـا حـال که کرونا تمام شـده و مثل سه سـال گذشته دیـگـر بـهـانـه ای بــرای بـازداشـتـن کـودکـان از ورود به مدرسه وجود ندارد یک بار دیگر دلایل سنتی هستند که مشغول خودنمایی اند؛ عواملی که استمرارشان ثابت می کند مجموعه مسئولان و متولیان کشور برای از میان برداشته شدن آنها هنوز اقـدام جدی انجام نـداده انـد و همچنان بخش قابل توجهی از کودکان لازم التعلیم، بی دفاع و بی گناه، از چرخه تعلیم و تربیت بیرون می مانند. از‌فقر‌تا‌جابه‌جایی بـه ازای خـانـواده هـایـی کـه حاضرند همه چیزشان را بدهند تـا فـرزنـدان شـان بـه مــدارج بــالای علمی و تحصیلی برسند، خـانـواده هـای زیـادی وجـود دارنـد کـه آمـــوزش فــرزنــدان بــرای شــان اولـویـت نــدارد.
این خـانـواده هـا در دسـتـه فـقـرای فرهنگی طبقه بندی می شوند که محمد دیـمـه ور ، معاون اسبق آمـوزش ابتدایی وزارت آموزش وپرورش درباره نحوه عمل آنها به جام جم این گونه توضیح می دهد: «در بخش هایی از کشورمان کودکان به عنوان نیروی کار در خدمت خانواده هستند و در روزهایی که آنها باید در مدرسه مشغول تحصیل باشند از آنها به عنوان نیروی کار رایگان بهره کشی می شود. مانند کودکانی که مجبورند در فصل پاییز در باغ ها میوه چینی کنند یا با وجود شـــروع مــاه مـهـر در مــزار ع زعــفــران از ابــتــدای صبح مشغول شوند، چرا که زعفران کارها باور دارند که هیچ دستی برای چیدن زعفران سرگل، مناسب تر از دست کودکان نیست.»
او می گوید: «ایـن خـانـواده هـا بـا ایـن طـرز فکر باعث می شوند تا کودکان به موقع در مدارس ثبت نام نشوند و در زمره کودکانی قرار بگیرند که به دلیل فقر اقتصادی خانواده یا نداشتن سرپرست یا بدسرپرستی از ورود به کلاس اول ابتدایی جا می مانند.» الـبـتـه دالیــــل دیــگــری هــم وجــــود دارد کــه بـاعـث جاماندگی از ثبت نام یا ثبت نام دیرهنگام واجدان شـرایـط در کــــلاس اول مـی شـود کـه دیــمــه ور آنـهـا را این گونه تشریح می کند: «برخی از کودکان در فرآیند سنجش سالمت جزو افراد با نیازهای ویژه شناخته مـی شـونـد کـه بـایـد در مـــدارس استثنایی ثبت نام کنند امـا از آنجا که خـانـواده هـای آنها ایـن موضوع را انگ زنی به فرزندشان می دانند از ثبت نام او در مدرسه خــودداری می کنند یا صبر می کنند تا بلکه کـودک خود را به طریقی در مـدارس عـادی ثبت نام کنند که همین موضوع باعث افت آمار ثبت نام کلاس اولی ها می شود.»
برخی از خانواده ها نیز در مناطقی با بافت جمعیتی متراکم زندگی می کنند که تعداد مـدارس جوابگوی دانـش آمـوزان متقاضی نیست، بنابراین جست وجو بـرای یافتن مدرسه باعث ثبت نام های دیرهنگام می شود. در این میان خانواده هایی نیز هستند که در موعد ثبت نام مدارس به علت تصمیم به جابه جایی محل سکونت یا کار ، دست نگه می دارند تا پس از این نقل و انتقال کودک خود را در مدرسه ثبت نام کنند که این نیز به گفته معاون اسبق آمـوزش ابتدایی سبب ثبت نام دیرهنگام بخشی از کلاس اولی ها می شود.
در واقــع مـــروری بـر ایــن عـوامـل نشان مـی دهـد کـه در کشورمان هـــــــنـــــــوز عــــــوامــــــل مـــــــتـــــــعـــــــددی وجـود دارد که تــحــصــیــل و آمــــوزش را از اولــویــت اول خــانــواده هــا خارج می کند؛ بـــــی آن کـــــه هـیـچ فـشـار قـانـونـی بــرای چــنــیــن خـــانـــواده هـــایـــی وجود داشته باشد.