به گزارش گروه آموزش و فناوری خبرگزاری رسانه معلم،هر از چندی، در تیتر یک رسانه های داخلی و بلکه خارجی به اتفاقات و حوادث مدرسه ای ناگواری برمی خوریم که نشان از ضعف نظارتی کلان در آموزش و پرورش دارد.
چند بار باید دانش آموزان عزیز این مملکت در آتش بی تدبیری مسئولین آموزش و پرورش ما بسوزند تا مجدد کمیته های تحقیق و ارزیابی تشکیل و راه رفته را جهت بررسی علل وقوع این حوادث برای چندمین بار متوالی طی کنند، چند بار نتایج این تحقیقات منتج به یک سیاست و قانون باید گردد که آقا باید فلان کار را در این حوزه انجام دهیم، نویسنده در این نوشته قصد پرداختن به شعله های پیدای حوادث مطرح شده در مدارس دولتی را ندارد بلکه از آتشی سخن می گوید که زیر خاکستر بی تدبیری مسئولین عالی آموزش و پرورش به صورت نهان و به دور از هیاهوی رسانه ای در حال سوزاندن ریشه های تربیتی این کشور است.
کجاست آن نظارتی که نمی داند و یا نمی خواهد که بداند در مدارس لاکچری غیر دولتی این مملکت چه خبر است، آیا واقعا کسی از مسئولین نظارتی آموزش و پرورش از این موضوع که در بخش غیردولتی برای جلب رضایت مخاطبان منوی متنوعی از برنامههایی ارائه میشود که گاه با سیاستهای کلان آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران همخوانی ندارند؟ آیا واقعا سیستم های نظارتی ارکان آموزشی جمهوری اسلامی از مدرسهای که با برگزاری همایش و کلاس آموزشی ویژه خانوادهها از یک کارشناس ایتالیاتی دعوت و او را به عنوان مشاور بینالملل خود معرفی می کند و ایشان نیز به ترویج یک روش آموزشی جدید میپردازد که این روش آموزشی نیز در جای خود نیازمند بحث و بررسی است یا حضور سفیر فرانسه در برخی مدارس و برگزاری مسابقه برای دانشآموزان، تشویق مدرسه و تقدیر از عملکرد آنها برای آموزش زبان و فرهنگ فرانسه، خبر ندارند؟ و یا از فعالیت برخی موسسات خصوصی که در حوزه جذب دانشآموز برای تحصیل در مدارس و دانشگاههای اروپایی در قالب بازاریابی و ارتباط با مدارس لاکچری غیردولتی فعالیت میکنند و تلاش دارند از بین دانش آموزان آنها مخاطبین خود را برای تحصیل در مدارس اروپایی شکار کنند.
در سالهای اخیر غالب خبرها و گزارشگیریهای رسانه ای و مردمی از وضعیت مدارس غیردولتی بیشتر پیرامون میزان شهریه دریافتی و رعایت نکردن شهریه مصوب و ابلاغی آموزشوپرورش خلاصه میشوند، گزارشهایی که به مجموعه نظارتهای سازمان مدارس غیردولتی نیز جهت داده و نظارت این سازمان را صرفا محدود به بحث شهریه کرده اند در حالیکه تخلف از شهریه مصوب تنها بخشی از قانونگریزی مدارس غیردولتی است.
هر چند که در بحث نظارت بر میزان شهریه مصوب نیز ضعفهای مشهودی وجود دارد و کافی است بازرسان مدارس غیردولتی به مناطق بالایی پایتخت سری بزنند تا مشخص شود شهریه مصوب آنها چگونه رعایت میشود؟ آیا مجوز دریافت 14.5 میلیون شهریه برای پایه اول دبستان و 25 میلیون شهریه برای دوره ابتدایی از سوی آموزشوپرورش صادر شده است؟
در بررسی و تحلیل این مسائل شاید این پرسش طرح گردد که برخی خانوادهها توانایی مالی کافی داشته و تمایل دارند که فرزندشان در خارج از ایران به تحصیل بپردازد و این موسسات فرصتی را برای تحقق خواسته آنها فراهم میکنند؛ در اینباره میتوان گفت فعالیت موسسات خصوصی بدین منظور مشکلی ندارد اما مشکل دقیقا از جایی آغاز میشود که این موسسات با ورود به حریم مدارس اقدام به تبلیغ خود و جذب مشتری میکنند.
آموزش و پرورش و مدارس در کشور ما حاکمیتی محسوب میشوند و ورود نهادها یا موسسات مختلف به مدارس برای پیشبرد اهداف مدنظرشان به آسانی ممکن نیست اگر بپذیریم مدارس غیردولتی نیز همانند مدارس دولتی از ضوابط حاکمیت تبعیت میکنند باید به این پرسش پاسخ داد، پس چگونه است که خط قرمزهای حاکمیتی آموزشوپرورش در این مدارس رعایت نمیشود؟ مگر جز این است که مدارس باید بستری برای تقویت هویت ایرانی دانشآموزان و حس وطن دوستی آنها باشند؟ از سوی دیگر باید توجه داشت که تبلیغ زبان و فرهنگ یک کشور باید در قالب پروتکل متقابل بین کشورها است به عنوان مثال ایران اجازه میگیرد به صورت ایجاد خانه فرهنگ در کشورها در این مسائل فعالیت داشته باشد و تمام برنامهها باید به تایید و اطلاع آن کشور برسد و این طبیعی است که چنین مسائلی در ایران نیز مدنظر باشد.
با توجه به مشاهده برخی فعالیتها در مدارس غیردولتی از جمله اردوهای خارج از کشور که تعدادی از آنها در کشور انگلستان برگزار میشود، باید به این پرسش پاسخ داد که به جز سازمان مدارس غیردولتی، معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش وپرورش چه مسئولیتی برای نظارت و بررسی عملکرد مدارس در حوزه فعالیتهای پرورشی و اردویی بر عهده دارد و آیا به وظیفه خود عمل میکند؟
شاید اشکال اصلی در حوزه مدارس غیردولتی این باشد که نظارت بر مسائل پرورشی و آموزشی مدارس رها شده و فقط بر شهریه تاکید میشود در این رابطه میتوان به حادثه مدرسه معین اشاره کرد. انتخاب مدیران مدارس غیردولتی نیز در پیشگیری از تخلفات سهم به سزایی دارد، مدیر نماینده آموزش و پرورش در مدارس غیردولتی است و اگر افراد توانمند و آگاه به مسائل انتخاب شوند درصد تخلفات نیز کاهش مییابد، مناطق آموزش و پرورش نیز در بروز تخلفات مقصر هستند، وقتی روسای مناطق گزارشگیری و سرکشی از وضعیت مدارس نداشته باشند تخلفات رخ میدهد و باید به این سوال پاسخ داد که این همه نیرو در آموزش و پرورش مناطق حضور دارند چرا وظایف نظارتی و پاسخگویی خود را به خوبی انجام نمیدهند و بر وضعیت داخل مدارس اشراف کافی ندارند آیا علت آن را میتوان در تنبلی اداری و روزمرگی آموزش وپرورش دانست؟
*اسماعیل قاسمی- کارشناس مطالعات راهبردی