پایگاه خبری تحلیلی رسانه معلم رسانه فرهنگیان ایران
مسئولیت مدنی
محمدکاظم انبارلویی
۱. هشدار امام خمینی درباره تفالههای آمریکا
امام خمینی(ره) بارها نسبت به کسانی که دانسته یا نادانسته از منافع غرب دفاع میکنند هشدار داده و فرمودهاند:
«نباید فراموش کنیم که در جنگ با آمریکا هستیم. ما در حال جنگ با تفالههای آمریکا هستیم؛ این تفالههایی که خودشان را قالب زدند و ما غفلت کردیم، الان هم هستند… باید هر یک از اینها را شناسایی کنید و به دادگاهها معرفی کنید. ننشینید تا باز جایی را آتش بزنند… خط این بود که “مرگ بر آمریکا” منسی شود.»
صحیفه امام، جلد ۱۵، صفحه ۲۹، تاریخ ۱۱/۴/۱۳۶۰
در چنین شرایطی، اقدام بزرگ دیپلماتهای ما از جمله آقای عراقچی در همجهت کردن چین و روسیه در مقابله با مکانیسم اسنپبک و حمایت ۱۲۰ کشور غیرمتعهد از لغو تحریمها قابل تقدیر است.
اما در همان روز که نامه رسمی روسیه، چین و ایران به سازمان ملل برای خاتمه قطعنامه ۲۲۳۱ ارسال شد، آقای ظریف بهجای حمایت از این روند، با اظهاراتی غیرمسئولانه، سیاستهای همگرایانه روسیه با ایران را مورد حمله قرار داد. آیا این رفتار طبیعی است؟
کسی که با دوقطبیسازیهای «موشک و مردم» و «دیپلماسی و میدان» میکوشد خطای اعتماد به غرب را پنهان کند، امروز به ریسـمان پوسیده «روسهراسی» چنگ زده است. این رفتار، کارنامهی یک دیپلمات شکستخورده است که حتی پس از افشای دروغهایش، باز هم علیه منافع ملی سخن میگوید.
۲. از برجام تا بیاعتمادی کامل
آقای ظریف از آغاز، در برابر منتقدان برجام ایستاد و با بیانهای نادرست از توافقی دفاع کرد که امنیت ملی را تهدید میکرد.
او میگفت: در برجام «تعلیق» نیست، «لغو» است؛ «مکانیسم ماشه» وجود ندارد و همه تحریمها لغو میشود.
اما بعد مشخص شد این ادعاها نادرست بوده است.
در نهایت، وی اعتراف کرد در سه مورد اشتباه کرده است. اکنون نیز با همان ذهنیت گذشته، همگرایی با چین و روسیه را زیر سؤال میبرد و عملاً در مسیر سیاستهای جان کری حرکت میکند.
ظریف با این رفتارها، عدهای غافل را نیز فریب داده تا همچنان از مواضع غربی دفاع کنند؛ همانهایی که حتی رئیسجمهور را تشویق به حضور در اجلاس شرمالشیخ برای تکمیل نمایش دیپلماتیک ترامپ کردند.
۳. مفهوم «مسئولیت مدنی» و پاسخگویی
در فقه و حقوق، اصلی وجود دارد به نام مسئولیت مدنی.
بر اساس قانون مسئولیت مدنی مصوب ۱۳۳۹، هر شخصی که عمداً یا بر اثر بیاحتیاطی، به جان، مال، حیثیت یا آزادی دیگران زیان وارد کند، موظف به جبران خسارت است.
آقای ظریف برخلاف شروط مصوب مجلس، رهبری و شورای عالی امنیت ملی، برجام را امضا کرد و تعهدات ایران را بهطور کامل اجرا نمود، بدون اینکه طرف مقابل حتی یک تعهد را عملی کند.
نتیجه این توافق، به اذعان مسئولان اقتصادی وقت، «تقریباً هیچ» بود.
پرسش اصلی این است:
مسئولیت مدنی خسارات ناشی از برجام با چه کسی است؟
آیا دیوان محاسبات، سازمان بازرسی کل کشور یا سازمان حسابرسی گزارشی از میزان خسارتها تهیه کردهاند؟
آیا دادستان کل کشور نسبت به جرمانگاری چنین رفتارهایی ورود کرده است؟
آیا اقداماتی نظیر اخلال در روابط خارجی، اخلال در نظام اقتصادی کشور و نقض حقوق عامه در این رفتارها صدق نمیکند؟ اگر چنین است، پس چرا تاکنون واکنشی حقوقی دیده نشده است؟
در شرایطی که ملت هزینه بیاعتمادی به غرب را پرداخته است، ظریف همچنان در نقش «نماینده تفالههای آمریکا» در ایران ظاهر میشود.
این نمایندگی باید با سازوکار حقوقی و قانونی پایان یابد.