پایگاه خبری تحلیلی رسانه معلم رسانه فرهنگیان ایران
یادداشت تحلیلی بر مبنای گزارش اکتبر ۲۰۲۳ OECD
رسانه معلم #در حالیکه حقوق معلمان بخش عمدهای از هزینههای آموزشی کشورها را به خود اختصاص میدهد، گزارش جدید OECD نشان میدهد که در اغلب کشورها، معلمان با وجود مدارک تحصیلی بالا، حقوقی پایینتر از متوسط فارغالتحصیلان دانشگاهی دریافت میکنند. این وضعیت میتواند تأثیر مستقیم بر کیفیت آموزش، جذب معلم و رضایت شغلی آنان داشته باشد.
۱. سهم بالای حقوق معلمان در بودجه آموزش
- بهطور میانگین، حدود دو سوم بودجه جاری مدارس ابتدایی و متوسطه در کشورهای OECD صرف حقوق معلمان میشود.
- در کشورهایی مانند یونان، لوکزامبورگ و کلمبیا، این سهم از ۷۵٪ نیز فراتر رفته است.
۲. شکاف حقوقی میان معلمان و سایر تحصیلکردگان
- حقوق معلمان تقریباً در تمام کشورها کمتر از میانگین درآمد افراد دارای تحصیلات عالی است.
- در مقطع ابتدایی: بهطور متوسط ۱۳٪ کمتر،
- در مقطع متوسطه دوم: ۵٪ کمتر.
- استثنائاتی مانند استرالیا، پرتغال و آلمان وجود دارند که در آنها معلمان درآمد بالاتری دارند.
۳. نابرابری در پیشرفت حقوقی و افزایش سنواتی
- اختلاف حقوق بین معلمان تازهکار و باتجربه، در کشورهای مختلف از کمتر از ۲۰٪ تا بیش از ۶۰٪ متغیر است.
- کشورهایی مانند فرانسه و اتریش کمترین رشد حقوقی را در طول خدمت نشان میدهند.
۴. تفاوت حقوق بین مقاطع آموزشی
- با افزایش مقطع تحصیلی، حقوق معلمان نیز معمولاً افزایش مییابد.
- میانگین حقوق سالانه معلمان:
- پیشدبستانی: 45,981 دلار
- ابتدایی: 49,968 دلار
- متوسطه اول: 51,613 دلار
- متوسطه دوم: 53,456 دلار
- در کشورهایی مثل مکزیک و فنلاند این اختلاف به بیش از ۴۸٪ میرسد.
۵. نابرابریهای منطقهای در کشورهایی با نظام فدرال
- در کشورهایی مانند کانادا، تفاوت حقوق معلمان بین مناطق مختلف تا ۶۰٪ گزارش شده است (مثلاً از 39,000 دلار در کبک تا 62,000 دلار در مناطق شمالی).
۶. تفاوت بین حقوق واقعی و حقوق رسمی
- حقوق واقعی شامل پاداشها و مسئولیتهای اضافه بوده و در بسیاری از کشورها ۱۰٪ یا بیشتر از حقوق رسمی بالاتر است.
- عواملی مانند سن بالا، مدرک تحصیلی بالاتر و مسئولیتهای مدیریتی باعث افزایش حقوق واقعی میشوند.
۷. روند دهساله تغییرات حقوقی (۲۰۱۵ تا ۲۰۲۲)
- در نیمی از کشورهای OECD، حقوق واقعی معلمان در مقاطع متوسطه کاهش یافته است.
- کاهش چشمگیر در کاستاریکا (تا ۴۰٪) ثبت شده است.
- در برخی کشورها، شکاف حقوقی بین معلمان تازهکار و باتجربه کمتر شده و در برخی دیگر بیشتر شده است (مانند آمریکا و پرتغال).
۸. حقوق؛ تنها عامل جذابیت حرفه معلمی نیست
- جایگاه اجتماعی معلمان، فرصتهای ارتقاء حرفهای، کاهش وظایف اداری و حمایتهای سازمانی نیز از عوامل مهم در جذب و نگهداشت نیروی معلم هستند.
- مثال: در آلمان با وجود حقوق بالا، بحران جذب معلم مشاهده میشود.
جمعبندی: راهی چندوجهی برای ارتقای حرفه معلمی
در نهایت، با آنکه افزایش حقوق معلمان ضروری است، اما کافی نیست. تصمیمگیران باید با نگاه جامعنگر، مجموعهای از اقدامات را برای افزایش جذابیت، منزلت و رضایت شغلی معلمان در دستور کار قرار دهند؛ از جمله:
- بهبود فرصتهای یادگیری حرفهای
- کاهش بار اداری
- بهبود تصویر اجتماعی معلمان در رسانه و جامعه
آمادهسازی: گروه ترجمه و تحلیل اسناد آموزشی
بر پایه گزارش رسمی OECD (اکتبر ۲۰۲۳)