پایگاه خبری تحلیلی رسانه معلم رسانه فرهنگیان ایران
🔹🔹🔹 شیوههایی برای ایجاد سواد رسانهای در دانشآموزان و چرایی آن 🔸🔸🔸
⚠️ *یک دروغ میتواند نیمی از جهان را بپیماید در حالی که حقیقت هنوز کفشهایش را به پا میکند! * (مارک تواین)
به لطف اینترنت، اخبار میتواند به سرعت نور به سراسر جهان ارسال شود. دروغها، تئوریهای توطئه و اطلاعات نادرست نیز همین طور. گسترش تئوریهای توطئه بیواهمه بصورت برخط چیزی بیش از تشویش اذهان است، و گاها حتی میتواند منجر به خشونت و آسیب در دنیای واقعی نیز بشود.
اگر چه برخی به قوانین فناوری برای مبارزه با بلای اخبار جعلی تکیه میکنند، موثرترین روش میتواند در تربیت شهروندانی با مهارتهای سواد رسانهای قوی باشد.
در ادامه اشاره میشود چگونه این نتیجه حاصل شده است و چرا سواد رسانه اهمیت دارد.
📱 *سواد رسانهای: چرا اکنون بیش از هر زمان دیگری مهم است؟ *
سادهترین تعریف سواد رسانهای «توانایی دسترسی، تحلیل، ارزیابی و ایجاد رسانه به اشکال مختلف» است. اما چالشهای سواد رسانهای در زندگی واقعی فراتر از این است. خبر خوب این است که دسترسی به اطلاعات آسانتر از هر زمان دیگری است. بسیاری از دانشآموزان، حتی در سنین ابتدایی، به تلفنهای هوشمند، اینترنت و جریان فراگیر و بیپایان رسانههای اجتماعی دسترسی دارند. *اما سوال بزرگ این است: این اطلاعات چه کیفیتی دارند؟ *
در نسل گذشته، اکوسیستم خبری به خوبی تثبیت شده بود. شهرها و حتی کوچکترین شهرستانها روزنامههایی داشتند که اطلاعات محلی را منتشر میکردند، از خبرهای منطقهای گرفته تا اخبار ورزشی و رویدادهای ملی. در این میان، خبرگزاریهای دولتی، ملی و جهانی منابع اولیه اطلاعات بودند.
اما با ظهور اینترنت، اکوسیستم قبلی ناپایدار شد. درآمد تبلیغات دیجیتال برای عملیات خبری افزایش یافت، اما درآمد تبلیغات چاپی سقوط کرد (با نگاهی به آمارها میتوان این را دریافت).
امروزه رسانههای اجتماعی نقش بزرگی در نحوه دریافت اطلاعات افراد دارند. در این چشمانداز، تئوریهای توطئه بیاساس، اخبار جعلی آشکار یا حسابهای دست سوم تقلبی میتوانند به آسانیِ یک روایت قانونی منتشر شوند. حتی گاهی راحتتر از آنها.
به همین دلیل بسیار مهم است که به کودکان یاد دهیم چگونه در مورد رسانههای مورد استفاده و نحوه ارزیابی منابع اطلاعاتی آنها انتقادی فکر کنند.
✅ فواید سواد رسانهای
آموزش سواد رسانهای به دانشآموزان برای آنها مفید است. * «سواد رسانهای به دانشآموزان کمک میکند تا مصرفکنندگان عاقلتر رسانهها و همچنین تولیدکنندگان مسئولانه رسانههای خود باشند* . در همین راستا، آموزش سواد رسانهای به پرورش تفکر انتقادی در دانشآموزان کمک میکند. این نوع تفکر در نهایت میتواند به سرشت ثانی تبدیل شود که با افزایش سن در بسیاری از زمینهها به آنها کمک خواهد کرد.
کار بر روی سواد رسانهای و خبری در کلاس میتواند به دانش آموزان کمک کند تا در تمام جنبههای زندگی خود متفکران انتقادی توانمندتری باشند. این امر به ویژه زمانی اهمیت مییابد که متوجه شویم دانشآموزان ابتدایی و نوجوان در حال حاضر در اکوسیستم دیجیتال شنا میکنند. (بنابراین، نیاز است پیمایشها و پژوهشهایی برای ارزیابی درصد و میزان استفاده نوجوانان از رسانههای اجتماعی صورت پذیرد).
🔎 چگونه نوجوانان میتوانند با اطلاعات نادرست در رسانههای اجتماعی مقابله کنند
پرداختن به اطلاعات نادرست رسانههای اجتماعی یکی از راههای توانمندسازی کودکان برای مقابله با اخبار جعلی است.
🏆 آزمون سواد خبری برگزار کنید
میتوان یک مسابقه برخط طراحی کرد که در آن نوجوانان بررسی کنند آیا میتوانند آنچه را که باید در رسانههای اجتماعی به اشتراک گذاشته شود ارزیابی کنند یا خیر. کاربر میتواند انتخاب کند یک فید خبری با هدف X یا Y ببیند و سعی کند تعیین کند که آیا این پست، اطلاعاتِ تأیید شده کافی برای اشتراکگذاری دارد یا خیر.
📲 *آموزش اینکه آیا اخبار و اطلاعات رسانهها ارزش اشتراکگذاری دارند؟ *
نشان دادن اینکه چرا فیدهای خبری رسانههای اجتماعی برای جمعآوری اخبار بیطرفانه و موثق مناسب نیستد، کار بسیار زیبایی است. دانشآموزان میتوانند یاد بگیرند که چگونه تشخیص دهند آیا یک پست در فید رسانههای اجتماعی آنها * «ارزش اشتراکگذاری» * دارد یا خیر. در این زمینه تولید محتواهای ویدئویی و نظیر آن میتواند مفید باشد.