نفوذ مویرگی (۲)
نهایت هدف از ایجاد دارالفنون خدمت به توسعه و آموزش مدرن نظامی بود. (دیوید مناشری، نظام آموزشی و ساختن ایران مدرن، مترجم محمدحسین بادامچی و عرفان مصلح)
به همین مختصر هدف هم نرسید زیرا دخالت های ادامه دار آشکار دو رقیب انگلیس و روسیه تزار و نفوذ پنهان گروه های وابسته سیاسی آموزش دیده اجازه ندادند آموزش رسمی این مدرسه به نتیجه برسد.
شاه در کتاب مأموریت برای وطنم می گوید: صبح مستشار سفارت انگلستان با یک لیست انتخاباتی به سراغ مراجع می آمد و عصر همان روز کاردار سفارت روس با لیست دیگری (صفحه ۶۴ کتاب محض اطلاع حداد عادل)
سون هدین جهانگرد سوئدی (متولد ۱۸۶۵) می گفت: ده میلیون ایرانیِ در حال احتضارِ دوره قاجار را دو رقیب روسیه تزار و انگلیس برای بهره بیشتر سرپا نگه داشته بودند و غذایی می دادند نه این که زندگی کنند بلکه نمیرند.
عزیزان یکی از عرصه های نفوذ برای همه دولت ها و جاسوس ها اعم از کشورها و گروه ها مثل، بهایی، غرب زده و …، وزارت آموزش و پرورش است که به عنوان وزارتخانه ای راهبردی شناخته می شود.