نگاهی گذرا به تربیت اسلامی با تأکید بر دیدگاه آیت‌اله جوادی آملی

📝 سید منصور مرتضوی، کارشناس ارشد مشاوره و کارشناس تعلیم و تربیت

در جهان امروز که سرعت ديجيتالي شدن کشورها و توسعه در علوم مختلف با ثانيه ها سنجيده مي شود ؛ همراهي علم و پژوهش بدون توجه به افزايش سطح ايمان و اعتقاد، نتيجه اي جز عقب ماندگي و وابستگي ندارد. اين فرمايش امام صادق (ع ) که فرموده اند«گفتار و سخنان رسول خدا (ص ) و ما ائمه (ع ) را به نوجوانان خود بياموزيد و در انجام اين وظيفه تربيتي تسريع کنيد پيش از آنکه مخالفين گمراه بر شما در اين امر پيشي گيرند و سخنان نادرست خوش را در ضمير پاک کودکان و نوجوانان شما جاي دهند و گمراهشان سازند»

از ضروريا ت اساسي جامعه اسلامي توجه به معرفت‌شناسي مکتب تربيتي اهل بيت عصمت و طهارت (عليهم السلام ) است. تبلور بخشيدن به اين مقوله، نيازمند ارائه بنيادهاي فکري و روشي لازم است، تا از طريق آن افراد مجهز به ابزارهاي لازم فکري گردند و امکان آن فراهم آيد که ساختار فکري افراد مسلمان بر مبناي ديدگاه اسلامي تجديد بنا گردد.

انساني که اهل انديشه ورزي است، سطحي از کنار وقايع عالم نمي گذرد، لذا از رؤيت تک تک سنگريزه هاي بيابان و ستارگان آسمان و برگ‌هاي درختان صدها درس مي گيرد و در پرتو تفکر و تعقل هزاران نتيجه از آن ها استباط مي نمايد.

تعليم و تربيت يکي از مهم ترين هدف هاي عالي پيامبران بوده است؛ تا انسان به کمال و هدف خلقت نايل شود.فلاسفه و دانشمندان حتي پيروان مکاتب مادي و الحادي با روش و بينش خويش از تعليم و تربيت سخن گفته اند.تربيت به معاني رشد دادن و رفع موانع جهت شکوفايي استعدادها به سوي کمال است. تعليم بدون تربيت موجب سقوط انسان خواهد شد. علم را مي توان کمال دانست، اما نه به طور مطلق؛ بلکه علمي که وسيله اي براي رسيدن به کمال اصيل باشد، اما اگر در جهت ضد کمال از آن بهره برداري شود، مقدمة نقص و سقوط انسان خواهد بود.

غنچه اي که به گل مي نشيند، درختي که سايه مي گستراند، بوته اي که با وزش نسيمي به حرکت در مي آيد، ستاره اي که نور مي دهد، همگي با انجام وظايفي که خداوند براي آنان مقرر داشته به رسالت و و ظيفه آسماني خود عمل مي کنند. تنها آدمي است که به واسطه ي اراده ي ويژه اي که به او داده شده است، گاهي اوقات سر از مقام تسليم بر مي تابد و مترصد مي گردد بر خلاف نظام هستي و کائنات رفتار نمايد. بنابراين مي توان گفت بندگي خود به نوعي انطباق کامل و هماهنگي تمام با مجموعه هستي و وجود است و چنين حالتي هرگز نمي تواند محدود به زمان يا مکان خاص شود. روح «خدا محوري » و «خدا مداري» بر تربيت ديني حاکم است.

در تربيت ديني همه تصميم گيري‌ها و فعاليت‌ها بر اساس شريعت اسلامي طراحي مي شود. اهداف تربيت به نحوي تعيين مي‌شوند که تحقق آن‌ها انسان را به خداوند متعال نزديک سازد. پرورش انسان خدا محور، متفکر و تزکيه شده که از جمله اهداف تربيتي است همه بر اساس مکتب تربيتي اسلام طراحي مي شوند. در تربيت ديني هدف‌ها الهي هستند، روش‌ها نيز بايد الهي باشند. بسياري از رفتارهاي اسلامي از طريق همانندسازي با رفتار معلم در وجود دانش‌آموزان شکل مي‌گيرد. انسان از يک سو به دنبال بقا و ماندگاري است و از سوي ديگر اين بقا را به شکلي عزيزانه مي‌خواهد. چيزي که نابود شود و بيش از حيات نباتي، سهمي از زندگي نداشته باشد، هرگز مطلوب آدمي نيست و زندگاني با ذّلت را نيز نه تنها نمي خواهد، بلکه مرگ را بر آن ترجيح مي دهد. پس انسان، هم حيات و بقا را مي خواهد و هم عزت و سربلندي. يعني بشر همواره در پي بقاي عزيزانه است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *