پایگاه خبری تحلیلی رسانه معلم رسانه فرهنگیان ایران
آیین نامه جذب در دو دانشگاه فرهنگیان و تربیت رجایی اصلاح شود
پرداختن به اساسنامه دانشگاه فرهنگیان با استناد به ماده ۲۸ و حل کمبود نیروی انسانی در آموزش وپرورش دو مقوله جداگانه است و خلط بین ایندو سبب تضعیف دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی با طرح های استفاده از دانشگاه های دیگر و آموزش های یک ساله می شود دانشگاه، دارای مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد است و دیگر دوره ها در تعریف دور های دانشگاه نمی گنجد و آموزش وپرورش می تواند از ظرفیت دانشگاه برای ارتقای نیروی انسانی ویا کمبود آن استفاده نماید
واحد سند تحول کانون تربیت اسلامی
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اینکه آیین نامه جذب در دو دانشگاه فرهنگیان و تربیت رجایی اصلاح شود، گفت:هر گونه تصمیم و ایجاد ظرفیت، نباید موجب تضعیف جایگاه این دو دانشگاه شود و این مراکز باید محور و مرجع حداکثری جذب و تربیت معلم باشند.
به گزارش ایسنا، دکتر سعیدرضا عاملی در پانزدهمین جلسه شورای تحول و نوسازی نظام آموزشی کشور با تأکید بر لزوم توجه ویژه به آموزش و پرورش در صحبت‌ها و دیدگاه‌های کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری و اینکه اگر می‌خواهیم در پیشرفت کشور موفق شویم، حتماً باید به آموزش و پرورش توجه جدی شود، اظهار کرد: باید در سواد، نه به معنای خواندن و نوشتن بلکه به مجموعه سوادهایی که امروز به آن نیاز داریم موفق عمل کنیم و لذا باید بر روی آموزش و پرورش تمرکز بیشتری شود. از طرف دیگر، به دنبال استقرار جامعه اسلامی و تحقق تمدن نوین اسلامی هستیم و این حتماً نیاز به آموزش و پرورش سالم، صالح و پیشرفته دارد.
وی در ادامه تاکید کرد: انتظار می‌رود که کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری تمرکز بیشتری بر آموزش و پرورش به عنوان یک محور پویا و کارآمد برای خلق ارزش های بزرگ داشته باشند؛ آموزش و پرورش نه به عنوان یک وزارتخانه، بلکه به عنوان نهاد بزرگ تعلیم و تربیت از همه دستگاه‌ها در قوه مجریه اهمیت بیشتری دارد.
دکتر عاملی گفت: در بحث کیفیت، باید به این موضوع توجه شود که چگونه آیین‌نامه جذب دانشجو در دو دانشگاه پذیرش معلم تقویت شود تا منجر به افزایش کیفیت کار دانشگاه‌های فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی شود. از سوی دیگر، منزلت با کیفیت در ارتباط است و باید به فکر بالا بردن منزلت معلمان بود.
وی افزود: این بند که جذب در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی منحصراً از طریق فارغ‌التحصیلان هنرستان‌ها باشد نیز به اصلاح دارد و بهتر است یک درصدی را از این طرق جذب کنیم و از ظرفیت سایر فارغ‌التحصیلان نیز استفاده شود. همچنین لازم است در دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی نسبتی منطقی بین استاد و دانشجو برقرار شود و ضرورت استفاده از «استاد وابسته» وجود دارد و باید آن را طرح و ایجاد کنیم. همچنین لازم است توجه به ظرفیت حوزه سلامت در دستور کار تدوین و تصویب نهایی آیین‌نامه قرار گیرد.
دکتر عاملی ادامه داد: در خصوص ماده ۲۸ نیز هر گونه تصمیم و ایجاد ظرفیت، نباید موجب تضعیف دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی شود و این دو دانشگاه باید محور و مرجع حداکثری جذب و تربیت معلم باشند.
مچنین موضوع آموزش را نباید از تربیت جدا کنیم، یک جا فقط تربیت و یک جا فقط آموزش بی‌فایده است. ضمن آنکه در آیین‌نامه مسئله مأموریت‌گرایی حرفه‌ای مطرح است، بر این اساس عنوان آیین‌نامه را نباید منفعل انتخاب کنیم و باید تصریح شود که دانشگاه‌های فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی منحصراً در زمینه تربیت معلم فعالیت می‌کنند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر استفاده از ظرفیت سایر دانشگاه‌ها در تأمین نیروی مورد نیاز گفت: این موضوع ضرورت دارد اما باید مشخص شود که سکاندار کدام مجموعه است. باید همکاری مشترک دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در این زمینه در آیین‌نامه قید شود.
وی همچنین با تأکید بر کمرنگ بودن نقش حوزه‌های علمیه در تدوین و تصویب آیین‌نامه گفت: با توجه به نقش کمرنگ این بخش در آیین‌نامه، بهتر است که بندهایی برای استفاده از ظرفیت حوزه علمیه در آیین‌نامه در نظر گرفته شود.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در ادامه دکتر محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش نیز در این نشست در سخنانی با تأکید بر اینکه مقید هستیم در چارچوبی که شورا برای ما تعیین کرده حرکت کنیم، اظهار کرد: ورود نیرو به آموزش و پرورش منحصراً از طریق دانشگاه‌های تربیت دبیر شهید رجایی و فرهنگیان است، اما آیا امکان استفاده از ظرفیت فارغ‌التحصیلان سایر دانشگاه‌ها وجود دارد؟ اینکه دانشگاه فرهنگیان شایستگی لازم را دارد یا خیر، حرف دیگری است.
وی با اشاره به موضوع جذب نیرو در آموزش و پرورش، ادامه داد: دانشگاه فرهنگیان هر چقدر هم در تربیت نیروی مورد نیاز ما ظرفیت را افزایش دهد، قادر نیست مانند رشته‌های تخصصی در سایر دانشگاه‌ها نیرو تربیت کند. خوب است فارغ التحصیلان این رشته‌ها در سایر دانشگاه‌ها، در دوره‌های دو ساله تحت آموزش قرار بگیرند.
وزیر آموزش و پرورش با تأکید بر شاخصه‌های رتبه‌بندی اساتید، گفت: متأسفانه دو دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی که بنا بوده مأموریت‌گرا باشند، به تبعیت از سایر دانشگاه‌ها از مأموریت اصلی خود بازمانده‌اند.
آنچه که به این دانشگاه‌های مأموریت‌گرا می‌تواند وزن بدهد، مسئله ارتقای رتبه اساتید است. آنچه مدنظر ما قرار دارد این است که وقتی معلمی وارد دانشگاه فرهنگیان می‌شود، روزی که بازنشسته می‌شود از این دانشگاه خارج بشود. این‌ها در شاخص‌های وزن‌دهی به دانشگاه جایگاهی ندارد و می‌بینیم که بعد از مدتی از ورود، افراد از این دانشگاه می‌روند.
حاجی میرزایی اظهار کرد: در مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی قبلاً با قید فنی همراه بوده است و اکنون از مأموریت اصلی خود دور شده و این قید حذف شده است. همچنین در بند الف ماده چهار این آیین‌نامه برگزاری دوره‌های چند ساله کارشناسی ارشد و دکتری تعبیه شده که توجیهی برای آن وجود ندارد. این دانشگاه‌ها برای تربیت دوره دکتری برنامه‌ای ندارند. از سوی دیگر، دانشگاه تربیت دبیر فنی شهید رجایی صرفاً از میان فارغ التحصیلان هنرستان‌ها دانشجو پذیرش می‌کند، در حالی که در این فرایند جذب حداکثری استعدادها را نداریم و به جذب انحصاری اکتفا کرده‌ایم. بهتر آن است که این کار بر حسب یک درصد انجام پذیرد. در بحث ترفیع و ارتقای هیئت علمی این دانشگاه‌ها نیز باید آیین نامه‌های خاص تعریف شود تا اینکه این اعضا از مسیر تکلیفی تربیت معلم خارج نشوند.
دکتر محمدرضا مخبر دزفولی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در این نشست با پیشنهاد حذف یکی از بندهای مربوط به ارائه تسهیلات در موضوع ارتقای اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های تربیت معلم، گفت: در این آیین‌نامه هیچ نشانی از وزارت بهداشت نیست، در حالی که بسیاری از افرادی که وارد بازار کار در حوزه سلامت می‌شوند از این مجموعه هستند. در بحث ارتقا نیز اگر دانشگاه فرهنگیان قرار است، ارتقا پیدا کند با علم و فناوری و دانش‌های پیشرفته این امر امکان‌پذیر است. باید به دنبال نوشتن آیین نامه‌ای باشیم که توانمندی‌ها را تقویت کند. ضوابط این دانشگاه‌ها در این حیطه بهتر است مانند سایر دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی کشور باشد. این موضوع نیازمند بازنگری داخل سازمانی است.
دکتر محمد علی کی‌نژاد رئیس هیأت عالی جذب هیأت علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز در این نشست اظهار کرد: در مورد جذب در دانشگاه فرهنگیان نکته‌ای وجود دارد و آن اینکه فرصتی را که برای این دانشگاه در زمینه بورسیه در نظر گرفته شده بود، از دست دادیم و حتی جلسه‌ای در این باره در این دانشگاه تشکیل نشد.
وی افزود: بهترین و قوی‌ترین هیئت اجرایی را دانشگاه فرهنگیان دارد. همه اعضای آن تأکید دارند که جلسه‌ای درباره بورسیه نداشته‌ایم. درباره جذب مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی کافی است. از طرفی این دانشگاه برای مأموریت خاصی تأسیس شده است و از ابتدا این بحث‌ها وجود داشته است.
دکتر جمیله علم‌الهدی، دبیر شورای تحول و نوسازی آموزش و پرورش نیز در این جلسه طی سخنانی با تأکید بر اینکه باید توجه کنیم که سیاست‌های تصویب شده در برنامه هفتم نیز لحاظ شود، گفت: اگر چنین نباشد دچار مشکلات زیادی می‌شویم. بین مرجعیت علمی که دانشگاه می‌تواند داشته باشد و بر اساس آن کسانی و یا نهادهایی را به همکاری فرا بخواند با فضای بروکراتیک تفاوت وجود دارد.
دانشگاه‌های تربیت معلم باید به مقام مرجعیت علمی دست پیدا کنند در این صورت سایر دانشگاه‌ها خواستار برقراری ارتباط با آنها خواهند بود.
وی افزود: اگر به وسیله بروکراسی یک حاشیه امنی ایجاد شود آغاز مشکل خواهد بود. اگر این رانت و انحصار ایجاد شود نه دانشجو و نه استاد خوبی تربیت نمی‌شود. در دوران پس از کرونا، مردم و خانواده‌ها وارد فرایند تعلیم و تربیت شده‌اند و در دنیای رقابتی عجیبی قرار گرفته‌ایم که امکان ایجاد فضای امن و حاشیه امن برای دانشجو و استاد را نداریم.
دکتر محمود امانی طهرانی، دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش نیز در ادامه با بیان اینکه در شورای عالی آموزش و پرورش اهتمام به مسئله جذب معلم و ترسیم فرایند آن از صفر تا صد داشته‌ایم، گفت: نسخه پیش‌نویس آن آماده شده است. پیش‌بینی کرده‌ایم دانشگاه‌های فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی علاوه بر جذب دانشجو معلم و هنرآموز می‌توانند از ظرفیت علمی سایر دانشگاه‌ها و مؤسسات علمی و حوزه‌های علمیه برای تربیت نیروهای مورد نیاز استفاده کنند، به این منظور آیین نامه‌ای با همین عنوان و مشارکت همه مؤسسات و دانشگاه‌ها تدوین گردید.
وی افزود: سیاست اصلی در این آیین‌نامه این است که دانشگاه‌های مادر در این زمینه، مرجع اصلی امر تربیت معلم به عنوان یک مأموریت ملی باشند؛ در عین حال از مشارکت همه دانشگاه‌ها و مجموعه‌ها در کمک به این دو دانشگاه استفاده خواهیم کرد.
امانی افزود: بر این اساس زمینه‌های مشارکت در این آیین‌نامه در ماده سه آن وجود دارد. ماده سه عبارت است از اجرای مشترک دروس مورد نیاز دانشگاه‌های وابسته حسب درخواست، اجرای رشته‌های مصوب تربیت معلم، اجرای مصوب رشته‌های تربیت معلم برای تربیت متقاضیان اشتغال در مدارس و مراکز غیردولتی. برای نخستین بار است که در یک سند موضوع معلمان غیردولتی و غیرانتفاعی مورد توجه قرار گرفته است. ایجاد استفاده از امکانات فیزیکی و منابع یادگیری و استفاده از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها برای تدریس در دانشگاه‌های تربیت معلم و فعال کردن توان علمی برای پشتیبانی از جامعه دانشگاهی تربیت معلم نیز از دیگر موارد این ماده است.
وی با اشاره به روش‌هایی که برای تأمین نیروی مورد نیاز در این آیین‌نامه پیش‌بینی شده است، گفت: اولین منبع تأمین معلم به واسطه برگزاری دروه‌های چهار ساله تربیت معلم است که توسط دانشگاه‌های وابسته برای متعهدین خدمت برگزار می‌شود برای سایر متقاضیان هم در تمام بدنه آموزش وپرورش این قابلیت وجود دارد و از ظرفیت سایر دانشگاه‌ها برای تربیت معلم نیز استفاده می‌شود. علاوه بر این نحوه دیگر تأمین معلم، برگزاری دوره‌های یکساله است که شامل دو گروه است: اگر دانشجوی مستعد و علاقه‌مندی در دانشگاهی وجود دارد که تناسب بین رشته تحصیلی او با رشته مورد نیاز در معلمی تشخیص داده شود، مشابه ماده ۲۸ مورد شناسایی قرار می‌گیرد و در دوره‌های جذب دانشگاه فرهنگیان آموزش می‌بیند. گروه دوم فارغ التحصیلانی هستند که هم اکنون توسط ماده ۲۸ از آنها آزمون گرفته می‌شود و در دانشگاه فرهنگیان یکسال دوره می‌بینند. سومین راه جذب از بین کسانی است که فارغ‌التحصیل کارشناسی هستند و برای مقطع کارشناسی ارشد تحت تعلیم در دانشگاه فرهنگیان قرار می‌گیرند. تمام این معلمان در حین کار گواهی صلاحیت معلمی‌شان از سوی آموزش و پرورش بررسی می‌شود. صلاحیت مراکز آموزشی در اینکه کدام رشته را بتوانند در پذیرش دانشجو اجرا کنند، در کمیسیون منابع انسانی آموزش و پرورش مورد بررسی قرار می‌گیرد.
امانی ادامه داد: ماده ششم آیین‌نامه بحث هیئت علمی است که مراکز آموزشی حسب درخواست دانشگاه‌های تربیت معلم می‌توانند به تأمین هیئت علمی این دانشگاه‌ها کمک کنند. ضرورت دارد مراکز آموزشی یک سری آیین‌نامه برای ارتقای هیئت علمی داشته باشند. در عین حال زمینه‌هایی ایجاد شده تا به فرایند تولید علم کمک کند، از جمله ایجاد کرسی‌های نظریه‌پردازی، توسعه فرصت‌های مطالعاتی و نیز از طریق هدایت پایان نامه‌های دوره‌های عالی این مهم پیگیری می‌شود.
وی با اشاره به نکاتی درباره الزامات اجرایی آیین‌نامه نیز گفت: دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم و حوزه علمیه سازوکارهای حمایت از آیین‌نامه را در دستور کار قرار خواهند داد. پیشنهاد اعضای شورای عالی آموزش و پرورش این بود که اساسا در بودجه دانشگاه‌های وابسته این موضوع لحاظ شود تا به مرحله عملیاتی شدن برسد. بند دوم اذعان دارد دانشگاه‌های وابسته موظف‌اند در تعامل با آموزش و پرورش پس از شش ماه با تصویب آیین‌نامه شاخص‌های ارزیابی مأموریت خود را در همه مراحل طراحی و عملیاتی کنند و دیگر اینکه پذیرش دانشجو در مراکز آموزشی مطابق استانداردهای مورد تأیید آموزش و پرورش و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری باشد. ماده نهم تأکید بر موضوع نظارت دارد که آموزش و پرورش موظف است گزارش‌های متوالی از نحوه اجرای این آیین‌نامه به شورای عالی آموزش و پرورش و شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کند.
دکتر نامداری، شورای تحول و نوسازی آموزش و پرورش نیز در این نشست طی سخنانی گفت: در بحث آیین‌نامه ارتقا با چالش‌هایی مواجه هستیم، از جمله آنکه در ماده سه بحث هدایت پایان نامه‌ها مطرح است که در دانشگاه فرهنگیان خیلی موضوعیت ندارد. بر اساس سند راهبردی دانشگاه در افق ۱۴۰۴، اگر نهایت تلاش‌مان را هم از طریق جذب انجام دهیم، همچنان با استانداردها فاصله داریم. بهتر است شرایطی فراهم شود که اساتید سایر دانشگاه‌ها بتوانند به دانشگاه فرهنگیان منتقل شوند و سهمیه‌ای به دانشگاه فرهنگیان تعلق گیرد و از طریق سازوکارهای جذب استادان دیگر دانشگاه‌ها به هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان راه پیدا کنند.
دکتر جواد محمدی دبیر هیئت عالی جذب اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی با نیز در این نشست طی سخنانی اظهار کرد: ماده چهارم آیین‌نامه که مربوط به روش‌های تعلیم و تربیت است، بین بندهای یک و دو اولویت با دورهای چهار ساله تربیت معلم باید باشد و اعلام شود که اولویت هم با این دوره است. در این آیین‌نامه با توجه به ضرورت تحول در موضوعات دینی و قرآنی، ضروری است که نقش حوزه‌های علمیه در این باب تقویت شود. نکته دیگر اینکه استانداردهای دانشگاه فرهنگیان را در تقویت سطح علمی افراد به صورت ویژه در نظر بگیریم.
دکتر علیرضا علی احمدی عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت نیز در رابطه با کمبود ظرفیت بالفعل دانشگاه‌های فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی و کیفیت آموزش و فرایند تربیت دانشجو به عنوان یک چالش، گفت: اگر دانشگاه رجایی به سمت دانشگاه متعارف رفته است، علت آن اشکال در آیین‌نامه ارتقاست. اگر آیین‌نامه ارتقا تغییر کند، مسیر تربیت معلم مطلوب‌تر خواهد شد.
دکتر اسماعیل زارعی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی نیز گفت: آیین‌نامه و قانون مستند آن شاید به صورت ظاهری می‌خواهد به دانشگاه فرهنگیان کمک کند اما عملا این دانشگاه را به محاق می‌کشاند و این دانشگاه از مأموریت خود باز می‌ماند.
دکتر عباس صدری مدیر دفتر منطقه‌ای آیسسکو نیز در این جلسه با تأکید بر اینکه مشارکت حداکثری سایر دانشگاه‌ها معنا ندارد، گفت: به طور ویژه در دروس تخصصی زمینه‌های مشارکت و همکاری خوب است. کاری که در کوتاه مدت باید انجام شود این است که استانداردها و ضوابط دانشگاه ماموریت‌گرای حرفه‌ای باید مورد توجه قرار گیرد. همکاری دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی با سایر دانشگاه‌ها بسیار گسترده است اما مطلوب آن است که حسب ضرورت به ویژه در زمینه دروس CKاز ظرفیت سایر دانشگاه‌ها استفاده بیشتری صورت گیرد.
در بخشی از این جلسه همچنین حجت‌الاسلام دکتر صادق‌زاده، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه دانشگاه فرهنگیان در دو ساحت آموزش بدو خدمت و آموزش ضمن خدمت و توسعه صلاحیت‌های حرفه‌ای فعالیت می‌کند، اظهار کرد: نظام کلی دانشگاهی ما می‌تواند در زمینه توسعه ضمن خدمت به کمک بیاید. ضمن آنکه دانشگاه‌های تربیت دبیر شهید رجایی و فرهنگیان، علی‌رغم دارا بودن دانشکده‌های متعدد، ظرفیت کافی برای تربیت نیروی حرفه‌ای ندارند. بهتر آن است که این دو دانشگاه تلفیق شوند و به یک دانشگاه در ذیل وزارت آموزش و پرورش تبدیل شوند. دانشکده‌های تربیت معلم در گذشته امکانات زیادی داشت که اکنون دیگر این امکانات در دسترس نیست و خوب است از امکانات سایر دانشگاه‌ها در حیطه تربیت معلم به کار گرفته شود.
وی ادامه داد: حوزه تربیت معلم در کشور، نیازمند یک شورای سیاستگذاری است و اینکه هر ماه جلسه‌ای نیز برگزار شود. سیاستگذاری هم فقط تبیین نیست، ارزیابی را نیز شامل می‌شود. از طرف دیگر برخی مراکز و مؤسسات نیز در سطح شهر تهران و سایر مراکز در قالب مؤسسات غیردولتی به امر تربیت معلم می‌پردازند و بهتر آن است که از ظرفیت این‌ها استفاده شود.