سالن شمس تبریز
سالن شمس تبریز

کرسی آزاداندیشی؛ آینده آموزش و پرورش و چالش‌های پیش‌روی آن

کرسی آزاد اندیشی با موضوع آینده آموزش و پرورش و چالش های پیش روی آن به همت جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان و انجمن علوم تربیتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان برگزار گردید.
.
در این کرسی نمایندگانی از تشکل های فعال در حوزه تعلیم و تربیت
(کانون تربیت اسلامی، جامعه اسلامی فرهنگیان، جمعیت اسلامی فرهنگیان، جمعیت فرهنگیان جوان)، بسیج اساتید دانشگاه فرهنگیان، اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان و سایر فعالین فرهنگی حوزه آموزش و پرورش حضور داشتند.

مشروح مباحث مطرح شده در این نشست به شرح زیر می باشد:

علی داننده، مسئول جمعیت اسلامی فرهنگیان در ابتدای این کرسی گفت:
آموزش و پرورش دچار مشکلات جدی است؛ مثل زمینی که چندین سال است به علت کمی بارش دچار فرونشست بزرگی شده است. اگر برای رفع این چالش‌ها اقدامی بموقع انجام نگیرد، معلوم نیست چه مشکلات بزرگی در آینده نزدیک برای آموزش و پرورش پیش خواهد آمد.

سند تحول بنیادین آموزش و پرورش با هدف ایجاد تغییر اساسی در حوزه‌های مختلف آموزش و پرورش تدوین شد. با این حال این سند راهبردی با مشکل وادادگی و گاه غفلت متولیان امر بنحو مستمر اجرایی نشده است. بی‌توجهی و یا کم‌توجهی به سند تحول و اعتنا و اعتما به اسناد جهانی همچون ۲۰۳۰ گرفتاری امروز آموزش و پرورش کشور است. تدوین‌نشدن زیرنظام‌های سند، اصلاح و و یرایش سند هر ۵ سال یکبار کارهای زمین‌مانده این موضوع هست.

بحران تأمین نیروی انسانی و کمی اعتبارات آموزش و پرورش از دیگر چالش‌های پیش روی آموزش و پرورش هست. در دولت‌هایی بودجه آموزش و پرورش از کل بودجه کشور تا مرز ۱۶ درصد رسید ولی این بودجه در سال‌های اخیر به هشت الی نه درصد تقلیل یافته است.

از دیگر چالش‌های آموزش و پرورش بحث معیشت معلم و در یک کلام شأن و جایگاه معلم هست که مورد کم‌لطفی واقع شده است. روزمرگی در آموزش و پرورش موضوع دیگری است که باید مورد توجه قرارگیرد.

برای برون‌رفت از این چالش‌ها
۱- قانون جامع جذب و تربیت نیروی انسانی در آموزش و پرورش تدوین و عملیاتی گردد.
۲- سازمان یا نهادی مستقل از آموزش و پرورش برای سنجش میزان تحقق اهداف آموزشی و تربیتی در آموزش و پرورش تأسیس گردد.
۳- با توجه به میانگین بودجه آموزش و پرورش ۲۰ کشور برتر دنیا، بودجه آموزش و پرورش کشور بازبینی و اصلاح گردد.
۴- زیرنظام‌های عمیات‌محور سند تحول تدوین و اجرایی گردد.
۵- سند تحول در بازه‌های زمانی تعیین‌شده بازبینی و اصلاح گردد.
۶- ارتقای شأن و جایگاه معلم در یک نگاه جامع مورد توجه قرارگیرد.

آقای شیدایی، دبیر جامعه اسلامی فرهنگیان استان آذربایجان شرقی در ادامه افزود:
آموزش و پرورش جایی هست که نتیجه تغییراتش ۲۰ سال ظاهر می شود.
نگرش مصرف کنندگی به آموزش پرورش بجای تولید کننده از چالش های آموزش و پرورش هست.
در آموزش و پرورش صرفا نگاه تربیتی وجود ندارد و نگاه حزبی بر آن حاکم هست؛ حتی در انتخاب وزیر این چنین است.
نمایندگان ملت به گونه ای به وزرای آموزش و پرورش رای داده اند که بتوانند در مناطق خود باعث ایجاد تغییر مدیریتی شود.
همه وزرا و مدیر کل ها جناحی هستند.

هر دولتی آمده نهاد تربیت معلم را تضعیف کرده و به جای تقویت دانشگاه فرهنگیان به استخدام های بد رویه رو آورده ایم.

محمد تقی حمیدنیا، سرپرست اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان مشکل آموزش و پرورش را گرته برداری بی قواره از نظام آموزشی غرب عموما هم از لحاظ مدل و هم از لحاظ محتوا و مواد خامش توصیف کرد و افزود:
نگاه ما به آموزش و پرورش باید راهبردی باشد، متاسفانه در حد شعار حرف هایی زده می شود، اما در مقام عمل با چالش های جدی مواجه هستیم.

بعد از زمین، آب، هوا و فضا رکن پنجم از مولفه های امنیت فضای مجازی و رسانه هست.
با فشار مقام معظم رهبری در سال ۹۵ کتاب تفکر و سواد رسانه ای در پایه دهم قرار گرفت درحالی که سن ورود به فضای مجازی سه یا چهار سالگیست.
مانند این که به آهن سرد چکش بکوبیم ؛شخصیت دانش آموز در رسانه ها و فضای مجازی شکل گرفته و تمام شده است.

در کشور ما ۳۲ میلیون نفر بازیکن بازی‌های رایانه‌ای وجود دارد که اغلب این بازیها وارداتی و دارای مضامین نامناسب اخلاقی، اجتماعی، فرهنگی سیاسی و اجتماعی است.
۶۵ درصد این افراد دانش آموز هستند. نظام آموزشی ما چه برنامه‌ای برای این دارد.

در مناطق محروم تحت عنوان نهضت های مومنانه تبلت و گوشی های هوشمند توزیع شد. پیوست فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی این کمک ها چه شد.
آیا در نظام آموزشی ما قوه عاقله ای وجود نداشت که بگوید این کار از لحاظ رسانه‌ای غلط است. هر دانش آموز ۱۷۰۰ دقیقه در هفته مشغول است در فضای مجازی هست. حاضری اش را در شاد می زند ولی جذابیت های اینستاگرام مانع از تحصیل بی میشود.
ساختار حاکمیت به گونه ای باید برنامه ریزی شود کند که دانش آموز نخبه جذب آموزش و پرورش شود.

فرهنگ و جزئی از آن آموزش و پرورش به عنوان زیربنا و ظرف کار هست و سیاست و اقتصاد داخل این فرهنگ باید رنگ بگیرد.
تمام مشکلات سیاسی و اقتصادی ما برگرفته از لایه های فرهنگی و اجتماعی و به عبارتی آموزش و پرورش است.

در ادامه کرسی آزاد اندیشی دکتر مسعود سعادتی عضو شورای مرکزی کانون تربیت اسلامی کشور ضمن تایید وجود مشکلات عدیده در آموزش و پرورش، مشکلات و مسائل آموزش و پرورش را از دو بعد متفاوت بررسی کردند.
وی با اشاره به این نکته که برخی از مشکلات ناشی از سیاستهای دولت مستقر است علت دسته اول از مشکلات را تغییر و جابجایی دولت‌ها دانستند. وی ادامه داد اما برخی مشکلات ربطی به دولت ها ندارند و اصطلاحا مشکلات ریشه ای هستند که شاید از قبل از انقلاب هم وجود داشته اند.
وی با برشمردن برخی اقدامات بزرگ در گذشته معتقد بود که تغییر و تحول در آموزش و پرورش امکان پذیر است اما شرط آن داشتن برنامه از سوی متولی وزارت آموزش و پرورش و وجود اراده جدی در دولت مستقر است. برای مثال مرحوم شهید رجایی در اول انقلاب آموزش و پرورش را به مسئله اصلی کشور تبدیل کرد؛ یا برخی از وزرا فارغ از نتیجه اقدامات بزرگی انجام داده اند که از آن جمله می توان به اصلاح نظام آموزشی در زمان وزارت آقای نجفی، احتصاص 4 میلیارد دلار برای بازسازی و نوسازی مدارس در زمان وزارت آقای فرشیدی و اصلاح نظام آموزشی و استقرار نظام 6-3-3 در دوره آقای حاجی بابایی اشاره کرد. وی ادامه داد فارغ از اینکه این اقدامات بزرگ تا چه اندازه منجر به نتیجه مطلوب شده اند می توان نتیجه گرفت که امکان کارهای بزرگ در آموزش و پرورش وجود دارد.
وی در نقد مشکلات آموزش و پرورش معتقد بود که توفیق اندک برخی از این تصمیمات به دلیل نبود بستری به نام فلسفه آموزش و پرورش و راهبرد کلان در نظام تعلیم و تربیت کشور می باشد. اگر این تصمیمات در چارچوب آن راهبرد کلان اتخاذ می شد توفیقات بیشتری حاصل می شد. سند تحول بنیادین همان راهبرد کلان می تواند باشد اما متاسفانه هنوز به راهکارهای اجرایی قابل اجرا تبدیل نشده است و نتوانسته ایم سند تحول بنیادین را به گفتمان غالب آموزش و پرورش در کشور تبدیل کنیم.
وی در پایان تاکید کرد آموزش و پرورش باید دارای راهبردی ملی شود که هر دولتی که می آید ملزم به اجرای آن شود، در این صورت شاهد تحول در آموزش و پرورش خواهیم شد. وی همچنین با برشمردن برخی توفیقات آموزش و پرورش در دوره پس از انقلاب مثل مدرسه سازی و تحقق عدالت آموزشی در دسترسی به آموزش عمومی و عدالت جنسیتی، نقد آموزش و پرورش را برای ارتقا جایگاه شایسته آن در کشور دانست و از افت کیفیت آموزش در دوره کرونا و افت برخی شاخصهای کیفی و افت شاخصهای عدالت آموزشی در سالهای اخیر انقاد کرد.

علی مهدوی، دبیر جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان استان آذربایجان شرقی در مورد چالش های پیش روی آموزش و پرورش گفت:
بحث را از دولت ها فراتر ببریم.
بعد از جنگ تحمیلی تهاجم فرهنگی علیه ایران تشدید یافت و تا الان درگیر آن هستیم. هدف گذاری اصلی آن نیز مدرسه می باشد.
مسائل جنسی یکی از بحران هایی است که در مدرسه درگیر آن هستیم. ما در شرایطی هستیم که فضای مجازی مان ول هست.
در دوران کرونا نیز همه دانش‌آموزان وارد این فضا شدند. از طرفی آموزش و پرورش ما به بخش آموزش تاکید بیشتری دارد.
طبق آماری که قبلا منتشر شده بود.
درسال ۹۵ در مدارس تهران ۲۷ درصد دختران و ۳۳ درصد دختران عمل هم جنس گرایی را انجام دادند.

دانشجویی که باید صدای رسای جامعه باشد از ترس گزینش سکوت پیشه کرده است.
یک کشور مانند یک اکوسیستم است که نقص در یک بخش آن در بعد های دیگر همچون اشتغال، طلاق، سن ازدواج و… اثر می گذارد.

ناصر شهریاری عضو کانون تربیت اسلامی در ادامه افزود:

آماری شنیده می‌شود که ۳ میلیون نفر دانش‌آموز گوشی هوشمند ندارند.
در بررسی پرونده های استخدامی آموزش و پرورش به متولدین دهه چهل و پنجاه برخورد می کنیم.
جذب در آموزش و پرورش باید از طریق دانشگاه فرهنگیان و مراکز تربیت معلم انجام پذیرد در حالی که زیر ساخت ها اجازه این کار را نمی دهد.

دکتر رحمان بدری مسئول پردیس علامه امینی تبریز در ادامه نشست افزود:

‌‌ یکی از مشکلات آموزش و پرورش مسئله معیشتی معلمان است.
وزرای ما یک به یک آمدند و رفتند.
نه چیزی دادند و نه چیزی خواستند
در مقابل افزایش حقوق باید چیزی نیز از معلمان خواسته شود و نظارت افزایش یابد. در صورتی که در عرض دو سه سال توقعات آموزش و پرورش را بر طرف نساختند پس برای شغل دیگری ساخته شده اند.

مسئله دوم عدالت آموزشی است که همه ما سنگش را به سینه میزنیم ولی در موقع لزوم از آن دفاع نمی کنیم.
آموزش و پرورش کاری ندارد به اینکه مطلب را یاد گرفته یا نگرفتی، پول بده آموزش بگیر.
باید مد نظر داشته باشیم که ما آموزش و پرورشی ها باید به جای مهندس دکتر تحویل دادن شهروند خوب تحویل جامعه دهیم.

احمدرضا نظری، فعال فرهنگی و اجتماعی حوزه آموزش و پرورش، فارغ از تمامی انتقادات آموزش و پرورش و معلمان را در سطح قابل قبولی دانسته که همراه و همدل انقلاب بوده و هستند.

در ادامه به اصل سی قانون اساسی اشاره کردند. دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات تکمیلی را تاحد سر خودکفایی کشور به صورت رایگان گسترش دهد.
همین مسئله در مواقع بازگشایی مدارس تیتر اول رسانه ها می شود. اینکه هزینه ای باید دریافت نشود. آیا در عمل این چنین است؟
آقای دولت ما به عنوان معلمان، اصل ۲۲ قانون اساسی را می‌خواهیم، خوراک پوشاک مسکن هم اینها را بدهید حقوق لازم نیست.
برخی از واژه ها معنای مشخصی دارند و نباید واژه ها را فاسد کنیم.
واژه هایی همچون آموزش، رایگان، دولت جوان و… که نیاز به تفسیر نیست.
اگر در جایگاه خودشان پیش می بردیم اکنون تحول حاصل شده بود.

حجت الاسلام و المسلمین حسین علیانسب، مسئول نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه فرهنگیان گفت:

آموزش و پرورش هم قانون و هم بودجه دارد. چیزی که در آن نیست مدیریت است.
به عبارتی آدم مدیر نداریم و ضعف نیروی انسانی کارآمد گریبان گیر آموزش و پرورش است.
در آمریکا ۳۰ درصد خانواده ها و ۷۰ درصد کودکان مذهبی هستند که این نشأت گرفته از جذب معلمان کاتولیک است.

اگر دانشگاه فرهنگیان درست باشد و بدون خطا معلمان را جذب و تحویل جامعه دهد ۲۵ درصد نیروی آموزش و پرورش را تامین می کند. مابقی معلمان از روش های دیگری جذب می شوند.

در پایان کمری، دبیر جمعیت فرهنگیان استان آذربایجان شرقی گفت:
بزرگواران فرمودند؛ شوراهای آموزش و پرورش و اداره سیستم تعلیم و تربیت به وسیله آن، و یا حتی درصدی از درآمد شهرداری ها و … برای آموزش و پرورش طبق قانون باید اختصاص یابد.
یا اینکه از اجرایی شدن سند تحول و بازنگری هر پنج سال یکبار در آن و ایجاد زیر نظام ها فرمودند، و یا اینکه از نحوه ی تحصیل رایگان تا پایان دوره متوسطه برای همه اقشار مردم فرمودند و گله کردند، ولی مشکل کار جای دیگریست، ما مطالبه نکرده ایم این دولت های محترمی که روی کار آمده اند و یا نامزدهای انتخاباتی حال حاضر که آموزش و پرورش و سیستم تعلیم و تربیت کشور اولویت چندم آقایان است؟ آیا دستگاهی با دست اندرکاران و مخاطبین یک میلیون و دویست هزار معلم ، ۱۴ میلیون دانش آموز و ۲۸ میلیون پدر و مادر ارزش این را ندارد که در اولویت اول این عزیزان باشد؟
لازم به ذکر است، مسئولیت مواضع و آمار های مطرح شده در این نشست بر عهده حاضرین بوده و این رسانه مطالب را بدون کم و کاست منتشر کرده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *