قبل از هر سخنی از شما خواننده محترم میخواهم که به پاسخ این سوال فکر کنید:
چرا در آموزشوپرورش شاهد پیشرفت و نوآورهای آموزشی نیستیم؟
از آنجایی که در کشورهای پیشرو، آموزشوپرورش در اولویت قرار دارد، بیشترین سرمایهگذاری را به خود اختصاص میدهد. از طرفی، آخرین دستاوردهای پژوهشی در حوزه آموزشوپرورش نهتنها مورد استفاده قرار میگیرد، بلکه بهرهگیری از آنها در دستور کار بوده و همواره مورد توجه قرار میگیرد. برای مثال، اصطلاحاتی از قبیل درسپژوهی، اقدامپژوهی، آموزشپژوهی و ... از کلاسهای درس معلمان این کشورها به جامعه علمی کشورها صادر شده و همچنان ادامه خواهد داشت.
اگرچه نظام آموزشی ایران هم به دنبال الگوبرداری از آنهاست ولی از آنجایی که آموزشوپرورش در اولویت نبوده و نیست و به سرمایههای فوقالعاده ارزشمند علمی خود کوچکترین توجهی ندارد. درحالیکه اگر به آنها فضا داده شود و مورد حمایت قرار گیرند، به سرعت میتوانیم شاهد پیشرفت و تحول چشمگیر در نظام آموزشی کشور باشیم.
البته این بیتوجهیها ریشه در عوامل گوناگونی دارد که در این مقال نمیگنجد. اما اشاره به برخی از آنها خالی از لطف نیست:
۱. گزینش نامناسب مدیران از ستاد تا صف
۲. نبود باور به نقش اثربخش پژوهش در آموزش
۳. گزینش نادرست معلم
۴. بیتوجهی به دانشگاه فرهنگیان
۵. بیتوجهی به نقش برنامههای درسی عقیم (پوچ) و پنهان و …
✍چگونه آموزشوپرورش میتواند از سرمایههای انسانی توانمند خود بهره ببرد؟
۱. تدوین ساختار و قوانین توانمندساز نه محدودکننده
۲. نیازسنجی دقیق در آموزشوپرورش توسط اهل فن و حرفهای
۳. دعوت از سرمایههای علمی متناسب با نیاز پس از نیازسنجی منطقی
۴. حمایت مالی و معنوی از نیروهای توانمند و توانمندساز
۵. بهکارگیری یافتهها و نتایج پژوهشی آنها
۶. ارتباط واقعی بین آموزشوپرورش و دانشگاه
۷. حمایت از طرحهای ارزشمند پژوهشی
۸. تبلیغ و رسانهای کردن آخرین نتایج بهکارگیری دستاوردهای علمی و پژوهشی در آموزشوپرورش بجای رسانهای کردن برخی موارد مانند با غرور اعلام کردن اینکه “معوقه معلمان” تا آخر این ماه پرداخت میشود که معلوم نیست منظورشان از این ماه چه ماهی است!!!!
بیایید کمی صادق باشیم و در هر سمتی هستیم برای رضای خدا و دل خودمان ذرهای به آینده این کشور بیاندیشیم و هنگامیکه شایسته پست و مقامی نیستیم نپذیریم و میدان عمل را به آنهایی بسپاریم که توان ایفای نقش درست و اثربخش آن جایگاه را داشته باشند.
اگر خدای ناکرده پذیرفتیم لااقل این مردانگی را داشته باشیم که افراد متدین، متعهد و مسئولیتپذیر اما علمی، توانمند و توانمندساز را بهکار بگیریم، نه اینکه افراد ضعیفتر را به عنوان معاون و او هم به این ترتیب تا محیط مدرسه؛
انسان متدین و متعهد کاری که از عهدهاش برنیاید نمیپذیرد؛ فرد مسئولیتپذیر هم بعد از اینکه پاسخگو نباشد کنارهگیری میکند. بنابراین باید از میان افراد دانشمند و خردمند به دنبال آنهایی باشیم که متدین، متعهد و مسئولیتپذیر هستند.
به امید آن روز که شاهد پیشرفت و نوآوریهای آموزشی در آموزشوپرورش باشیم. انشاالله
دکتر محمود صفری
۱۳۹۹/۳/۱