پایگاه خبری تحلیلی رسانه معلم رسانه فرهنگیان ایران
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی گفت: دوره دوم متوسطه دوره ای است که طی آن دانش آموزان ما باید در فرآیند تمدن سازی شریک شوند و به عنوان افراد تمدن ساز معرفی گردند. در این صورت بذر دانشگاه تمدن ساز کاشته می شود.
به گزارش روابط عمومی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، حجت الاسلام و المسلمین علی ذوعلم، رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی اظهار داشت: حس هنری، اخلاق، آداب و مهارت های دانش آموزان باید پرورش پیدا کند. البته علاوه بر این ضلع مثلث دو ضلع دیگر نیز نباید فراموش شود. این اضلاع باید به صورت تلفیقی ارائه گردد. ولی تار و پود و بخش اصلی موضوع پرورش حس هنری، اخلاقیات و مهارت های آنان است و بقیه نیز مربوط به بُعد برنامه ریزی و مسائل حاشیه ای می شود.
دکتر ذوعلم بیان کرد: در دوره اول متوسطه بحث هویت باید محور قرار بگیرد. به عبارت دیگر در این دوره باید موضوع هویت برای دانش آموزان تبیین گردد. یعنی فرزندان ما باید در انتهای دوره اول متوسطه (کلاس نهم) بدانند که ایران یک کشور پیشرفته، مستقل و آزاد است و به اسلام افتخار نمایند. این بحث باید به گونه ای مورد تأکید قرار گیرد که حتی هموطنانِ پیرو سایر ادیان مانند مسیحیت و غیره هم به ایرانی بودن و برخورداری از نعمات امنیت و آزادی افتخار نمایند. دانش آموزان مسیحی نیز به اخلاق مسیحیت می توانند افتخار کنند و ما نمی گوییم که دانش آموزان مسیحی مسلمان شوند. بیش از 99 درصد کشور ما مسلمان هستند و ما نباید استدلال کنیم که در مدارس از اسلام صحبت نکنیم چون کمتر از یک درصد اقلیت های مسلمان مثل مسیحی و کلیمی در مدارس ما حضور دارند. در این دوره علاوه بر هویت باید انقلابی بودن نیز محور قرار گیرد.
معاون وزیر آموزش و پرورش بیان کرد: دوره دوم متوسطه دوره ای است که طی آن دانش آموزان ما باید در فرآیند تمدن سازی شریک شوند و به عنوان افراد تمدن ساز معرفی گردند. این فرآیند در رشته‌های فنی حرفه ای و کاردانش در حوزه کار، تلاش و اقتصاد مقاومتی و در رشته های نظری هم در حوزه دانشگاه و پیشبرد علم و فناوری و تولید ثروت دانش بنیان و … باید انجام شود. در این چارچوب، دانش آموز پایه دهم به صورت واقعی می تواند حس کند که در این تمدن سازی مشارکت داشته باشد. در این صورت بذر دانشگاه تمدن ساز کاشته می شود.
ایشان افزود:. اگر سیستم دانشگاهی ما تمدن ساز شود، قطعاً مدارس ما هم نمی توانند تمدن ساز نباشند. ایفای نقش آموزش و پرورش به عنوان یک نهاد تمدن ساز، یکی از مصادیقش این است که ما در هویت بخشی به دوره متوسطه محورهای تمدن سازی برای دانش آموزان مطرح کنیم. در آن زمان است که دانش آموز علم و فناوری را با هدف تولید علم و کمک به چرخش چرخ های اقتصاد کشور فرا می گیرید و در پرتو آن احساس کرامت و تاثیرگذاری ارتقاء پیدا می کند.
حجت الاسلام و المسلمین ذوعلم افزود: با این نوع نگاه که به صورت خلاصه بیان گردید می توان به دوره های تحصیلی دانش آموزان هویت بخشید. البته لازم به ذکر است که اهداف دوره های تحصیلی ما مصوب شده و تقریباً این مضامین بیان شده در داخل اهداف مذکور وجود دارد و در مواردی هم که به مضامین بیان شده کمتر توجه شده است باید نوعی غنی سازی در این زمینه انجام گردد و بُعد هویت بخش این اهداف تقویت گردد.
معاون وزیر آموزش و پرورش گفت: هویت بخشی موضوعی مهم است که می توان حول آن بحث و گفتگو و کارهای علمی، پژوهشی زیادی انجام داد و همچنین به طراحی مدل پراخت. در این زمینه یک مدل مفهومی 3 ضلعی وجود دارد که حاصل مباحثه و گفتگوی کارشناسان و صاحبنظران این حوزه است. رویکرد دیگری به نام رویکرد فرهنگی و مهندسی در این زمینه مطرح شده است که به نظر بنده باید ما رویکرد مهندسیِ فرهنگی داشته باشیم. به این معنی که ما باید کارِ مهندسی فرهنگی را در مدارس خود انجام دهیم. در این زمینه در ابتدا باید برنامه درسی ملی را به عنوان یک مهندسی فرهنگی نظام برنامه درسی معرفی کرد. در مهندسی فرهنگی حتما باید حرکت دو سویه و نه از بالا به پایین یا از پایین به بالا باشد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی درسی گفت: آینده کشور و آینده علم و فناوری از اهمیت بالایی برخوردار است و از این رو باید در یک نگاه کلان به همه سطوح و پایه های تحصیلی مخصوصاً کف میدان مثل مدرسه و معلم توجه داشته باشیم. این امر ما را به موضوع مهم دیگری یعنی کاهش فاصله صف و ستاد راهنمایی می کند. یکی از مصادیق کاهش این فاصله همینجاست. اگر بخواهیم یک نگاه تقویتی به برنامه ریزی آموزشی و درسی داشته باشیم که خود این امر نیازمند یک نگرش تربیتی است، فاصله صف و ستاد باید کاهش یابد که این مهم نیازمند بحث و گفتگو، همدلی، همراهی و همکاری بیشتری در راستای بررسی و کشف اشکالات و نقایص و برطرف سازی آنها است.
دکتر ذوعلم افزود: از جمله مصادیق این همدلی و همکاری می توان به زمان آموزش اشاره کرد. در حال حاضر در مدارس ما 30 درصد حق دانش آموزان ضایع می شود. به عبارت دقیق تر، کلاس درس باید 33 هفته برگزار گردد، در حالی که در عمل معمولاً 27 یا 28 هفته برگزار می شود. در دوره متوسطه اول و دوم ما باید هر زنگ درسی را در 50 دقیقه برگزار کنیم که این مدت در وهله اول به 45 دقیقه و در مراحل بعدی به 40 و حتی 35 دقیقه کاهش پیدا می کند و این مصداق ظلم به دانش آموز است.
ایشان ادامه داد: از سوی دیگر اگر زمان کلاس از دقیقه 60 و 65 بیشتر شود هم دانش آموز و هم معلم خسته می شود و اثرات بدی بر آنها بر جای می گذارد. ما باید حداقل در مدارس تک نوبته زمان کلاس‌ها را رعایت کنیم و زنگ های درسی را به بهانه زیر بار نرفتن معلمین به یکدیگر نچسبانیم. نکته ای مهم در این زمینه این است که ما باید توجه داشته باشیم که یک معلم در واقع کارمند دولت است و باید 48 ساعت در هفته کار کند و بخشی از این زمان را در کلاس های درس حضور یابد و بخش دیگری را به مطالعه و آماده سازی خود برای ادامه فرایند آموزش اختصاص دهد. اما بخاطر نبود برخی امکانات لازم در مدارس برای انجام امور مطالعاتی توسط معلمین، وقت مربوطه در اختیار خود آنها گذاشته شده است. اما رفته رفته این رویه از طرف برخی معلمین معمول شده است که 22 ساعت زمان آموزشی خود را طی 2-3 روز و به صورت فشرده انجام می دهد و در نتیجه کیفیت آموزشی افت شدیدی پیدا می کند و کیفیت قربانی می شود. این مشکل به حوزه اجرا مربوط می شود و باید با اتخاذ تدابیری مانند حساس کردن مدیران مدارس این مشکل را برطرف کرد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی گفت: درخواست دیگر بنده که نیازمند همدلی و همکاری بیشتر است، در زمینه طرح بوم می باشد که بر مبنای آن دانش آموزان پایه های چهارم تا نهم باید در قالب برنامه ویژه مدارس به مدت دو ساعت خارج از برنامه آموزشی و درسی قرار گیرند. ما باید نظامی را طراحی و اجرا کنیم که در چارچوب آن دانش آموزان دختر و پسر با نقش اجتماعی خود در زمان اجرای طرح بوم بیشتر آشنا و برای زندگی آینده خود در جامعه و خانواده آماده گردند. دختران ما چقدر در مدارس برای اداره زندگی آماده می شوند؟ قرار نیست که تمام دختران ما وزیر و وکیل شوند. در مدارس ما برنامه درسی به سمتی رفته که دانش آموز دختر ما ضمن اینکه نقش اجتماعی و علمی خود را ایفا کند بتواند تربیت کننده نسل آینده باشد.
وی گفت: امروز دانش آموزانی موفق ترند که در خانواده مستحکم تری هستند. والدین باید به فرزندان خود محبت کنند طرح بوم برای همین مسائل است. در جامعه باید کار انجام شود و دانش آموزان باید حرفه‌ای بیاموزند تا صنعت ما پیشرفت کند. فنی و حرفه ای این کار را انجام می دهد ولی باید بیشتر تقویت شود. کار و فعالیت هویت بخش است. به طرح بوم باید از نظر محتوایی رسیدگی کنیم و مدیران باید به غنی سازی طرح بوم کمک کنند تا از مسیر خود منحرف نشود.
معاون وزیر آموزش و پرورش درباره مجلات رشد گفت: ما هم اکنون در مجلات رشد بخشی از کار را انجام می دهیم ولی باید در مجلات رشد، رشد استانی را بررسی کنیم. در تربیت باید فاصله ها را کم کنیم.